Phát huy tiềm năng, thế mạnh, tiên phong trong đổi mới, sáng tạo, tạo đột phá đưa Phú Thọ phát triển nhanh, bền vững

Trên vùng đất cội nguồn dân tộc Việt Nam - nơi hội tụ sông núi, văn hóa, truyền thống lịch sử - một khát vọng mới đang được khơi dậy. Việc hợp nhất ba tỉnh Phú Thọ - Vĩnh Phúc - Hòa Bình thành tỉnh Phú Thọ không chỉ mở rộng không gian phát triển mà còn tạo động lực để hình thành một tỉnh mới với quy mô kinh tế, dân số, diện tích hàng đầu khu vực Trung du, miền núi Bắc Bộ. Tỉnh Phú Thọ bước vào giai đoạn phát triển mới với khát vọng tiên phong đổi mới, sáng tạo, tạo đột phá để phát triển nhanh và bền vững. Phát huy tiềm năng, lợi thế đặc thù, sức mạnh đoàn kết và ý chí vươn lên, tỉnh Phú Thọ quyết tâm trở thành trung tâm, động lực phát triển của vùng Trung du, miền núi Bắc Bộ và cả nước, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Phát huy sức mạnh tổng hợp, khai thác tiềm năng, thế mạnh, xây dựng tỉnh Phú Thọ phát triển nhanh, bền vững

Phát huy truyền thống lịch sử - văn hóa hào hùng, kế thừa những giá trị đã được hun đúc qua bao thế hệ, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân 3 tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc và Hoà Bình không ngừng nỗ lực với quyết tâm chính trị cao, hành động quyết liệt, linh hoạt, sáng tạo, đã đạt được kết quả quan trọng, toàn diện trên nhiều lĩnh vực. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân giai đoạn 2020 - 2025 đạt 7,5%, cao hơn mức tăng bình quân giai đoạn trước (7,0%/năm) và cao hơn mức tăng bình quân của cả nước. Sau sáp nhập, quy mô nền kinh tế của Phú Thọ đứng thứ 6 toàn quốc, giá trị GRDP bình quân đầu người đạt khoảng 105,2 triệu đồng, tăng 1,48 lần so với năm 2020. Kinh tế tư nhân và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài phát triển mạnh mẽ, nhiều tập đoàn lớn trên thế giới và trong nước đã đầu tư tại tỉnh và hoạt động có hiệu quả, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. Mô hình kinh tế có sự chuyển mạnh từ chiều rộng sang chiều sâu, từ sản xuất công nghiệp truyền thống (dệt, giấy, hóa chất, phân bón) sang sản xuất công nghiệp chế biến, chế tạo có hàm lượng công nghệ cao hơn (ô tô, xe máy, cơ khí chế tạo, linh kiện điện tử). Kết cấu hạ tầng thiết yếu được nâng cấp theo hướng đồng bộ, hiện đại. Văn hóa, giáo dục, y tế, khoa học, công nghệ có nhiều tiến bộ. An sinh xã hội được đảm bảo, đời sống Nhân dân không ngừng được cải thiện. Quốc phòng, an ninh được củng cố, đối ngoại ngày càng mở rộng.

Chủ tịch UBND tỉnh Trần Duy Đông khảo sát dự án phát triển đô thị và nhà ở xã hội trên địa bàn phường Việt Trì. Ảnh: Đinh Xuân

Bước vào nhiệm kỳ 2025 - 2030, đất nước đang đổi mới toàn diện, sâu rộng, tạo thời cơ thuận lợi cho phát triển. Tỉnh Phú Thọ sau hợp nhất có quy mô lớn hơn về kinh tế, diện tích và dân số, tiềm năng nhiều hơn và đa dạng hơn, vị thế cao hơn, tỉnh xây dựng mục tiêu tốc độ tăng trưởng GRDP “hai con số”, bình quân giai đoạn 2026 - 2030 tăng khoảng 11 - 12%/năm; GRDP bình quân đầu người đạt 220 - 230 triệu đồng; đến năm 2030 Phú Thọ trở thành trung tâm phát triển công nghiệp, thương mại, logistics, du lịch, y tế, đào tạo chất lượng cao của vùng và là trung tâm tổ chức các sự kiện quốc gia, quốc tế.

Mục tiêu trên được đề ra dựa trên vị trí chiến lược và tiềm năng, lợi thế, Phú Thọ là điểm trung chuyển giữa các vùng động lực của khu vực Bắc Bộ. Tọa lạc tại trung tâm vùng trung du và miền núi phía Bắc, giáp ranh Thủ đô Hà Nội và tiếp giáp với 7 tỉnh, thành phố (tỉnh Phú Thọ là địa phương có địa giới hành chính tiếp giáp với nhiều tỉnh, thành phố nhất cả nước); nằm trên các hành lang kinh tế lớn của cả nước (Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh và hành lang Bắc - Nam phía Tây...); cửa ngõ giữa các tỉnh phía Bắc với Thủ đô Hà Nội và vùng đồng bằng sông Hồng..., giúp Phú Thọ có vị trí là trung tâm liên vùng, cầu nối, giáp nhiều thị trường lớn, nhất là Thủ đô Hà Nội, từ đó mang lại lợi thế phát triển thành trung tâm công nghiệp, dịch vụ, thương mại, logistics của vùng và cả nước. Ngoài ra, với diện tích tự nhiên hơn 935 nghìn ha, trong đó diện tích đất nông nghiệp và lâm nghiệp chiếm tới khoảng 80% tạo dư địa lớn về đất đai để Phú Thọ phát triển mạnh về công nghiệp, đô thị, dịch vụ, du lịch, nông nghiệp công nghệ cao, đặc biệt là khai thác lợi thế so sánh với các tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng vốn đã có mật độ phân bố dân cư cao.

Phú Thọ là vùng đất cội nguồn của dân tộc Việt Nam với bản sắc văn hóa độc đáo. Nền văn hóa Phú Thọ có chiều sâu, với hơn 2.800 di tích và các danh lam, thắng cảnh nổi tiếng, gần 2.000 di sản phi vật thể, trong đó có 5 di sản được UNESCO ghi danh. Người Phú Thọ có truyền thống yêu nước nồng nàn, dũng cảm trong chiến đấu đánh đuổi giặc ngoại xâm; có tinh thần năng động, sáng tạo, hăng say trong lao động với nhiều gương điển hình suốt chiều dài lịch sử và mở rộng không gian đô thị theo mô hình TOD. Tỉnh có mạng lưới di sản văn hóa phong phú với hệ thống lễ hội dân gian, các làng nghề truyền thống, không gian văn hóa đặc sắc của các dân tộc cùng hàng trăm di tích lịch sử - văn hóa đã được xếp hạng. Những giá trị này không chỉ tạo nền tảng cho phát triển du lịch mà còn đóng vai trò quan trọng trong xây dựng bản sắc tỉnh mới.

Phú Thọ có cơ sở hạ tầng kết nối đa dạng, khả năng vận tải đa phương thức: Phú Thọ có hơn 300km đường cao tốc qua địa bàn; đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng có 99 km với 5 nhà ga (4 ga hỗn hợp, 1 ga hành khách) và 2 ga kỹ thuật sẽ được hoàn thành vào năm 2030; đường thủy có 670km tuyến đường thủy nội địa, nối liền từ Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; tiếp giáp Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, kết hợp các tuyến đường kết nối nhanh với Thủ đô, tạo điều kiện thuận lợi để tiếp cận thị trường quốc tế, thu hút đầu tư nước ngoài và phát triển các ngành kinh tế mới; trung tâm Logistic ICD Bình Xuyên kết nối mạng lưới logistics thông minh toàn khu vực Đông Nam Á... tạo điều kiện để Phú Thọ trở thành trung tâm logistics của vùng và Miền Bắc.

Phú Thọ sở hữu một không gian kinh tế đa dạng và đầy tiềm năng, trong đó: Khu vực trung tâm của tỉnh Phú Thọ (phường Việt Trì và vùng phụ cận) giữ vai trò là trung tâm hành chính - chính trị - văn hóa của tỉnh với hệ thống hạ tầng đô thị, giáo dục, y tế, văn hóa đã, đang và sẽ được đầu tư đồng bộ, hiện đại, từng bước xây dựng thành đô thị hiện đại, thông minh, đáng sống, có sức lan tỏa vùng. Vùng phía Tây và Tây Nam (khu vực Hòa Bình và các xã miền núi Phú Thọ) là nơi có điều kiện tự nhiên thuận lợi để phát triển nông nghiệp hữu cơ, trồng cây dược liệu quý, khai thác nước khoáng nóng (như Kim Bôi, Thanh Thủy) và phát triển các mô hình du lịch cộng đồng gắn với bản sắc dân tộc Mường, Dao, Tày... Vùng phía Đông (khu vực Vĩnh Phúc) có các khu công nghiệp lớn như: Thăng Long Vĩnh Phúc, Bá Thiện, Nam Bình Xuyên, Nam Phúc Yên... với các ngành công nghiệp điện tử, ô tô, cơ khí chính xác, logistics và công nghiệp hỗ trợ đang phát triển mạnh mẽ, đóng góp lớn vào ngân sách, xuất nhập khẩu và giải quyết việc làm. Giai đoạn tới tỉnh dự kiến sẽ phát triển mới khoảng 21 khu công nghiệp, trong đó có ít nhất 1 khu công nghiệp công nghệ cao và 1 khu công nghiệp sinh thái tạo điều kiện thu hút các nhà đầu tư thứ cấp trong và ngoài nước giúp Phú Thọ trở thành trung tâm công nghiệp của cả nước. Trên địa bàn tỉnh có nhiều khu du lịch lớn đã và đang được hình thành như: Đền Hùng, Tây Thiên, Tam Đảo, Đại Lải, Thanh Thủy, Hạ Hòa, Tân Sơn, hồ Hòa Bình, Đà Bắc, Mai Châu..., thu hút lượng lớn du khách. Một số dự án trọng điểm như khu du lịch Tam Đảo II, tổ hợp nghỉ dưỡng khoáng nóng tại Kim Bôi... tạo điều kiện để Phú Thọ phát triển trở thành trung tâm văn hóa, du lịch và tổ chức các sự kiện, lễ hội lớn của cả nước. Bên cạnh đó, giai đoạn 2026 - 2030 dự kiến có khoảng 366 dự án đô thị đi vào hoạt động với tổng diện tích đất đô thị là 11.000ha; trong đó có nhiều khu đô thị lớn phức hợp, hiện đại sinh thái như: Khu đô thị phức hợp sinh thái tại Hồ Sáu Vó do Tập đoàn VinGroup đề xuất khoảng 1.700ha, khu đô thị mới do Tập đoàn Phú Mỹ Hưng đề xuất khoảng 400ha...

Phú Thọ có quy mô dân số hơn 4 triệu người, đứng thứ 11 cả nước, trong đó có khoảng 2 triệu người trong độ tuổi lao động (chiếm khoảng 50% dân số). Quy mô giáo dục đứng thứ 3 toàn quốc (sau Hà Nội, TP Hồ Chí Minh), với khoảng 1 triệu học sinh; chất lượng giáo dục thuộc nhóm dẫn đầu cả nước. Lợi thế này giúp Phú Thọ có lợi thế cạnh tranh lớn trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao vào các ngành lĩnh vực tỉnh ưu tiên thu hút đầu tư. Bên cạnh đó, hiện nay tỉnh được đánh giá có chất lượng hạ tầng số đứng thứ 6 cả nước; trên địa bàn đã có 4 doanh nghiệp công nghệ cao cùng hệ sinh thái các doanh nghiệp phụ trợ của Tập đoàn Samsung, Apple và tỉnh đang phối hợp với tập đoàn YCH - Singapore triển khai Trung tâm đổi mới sáng tạo tại trung tâm ICD Bình Xuyên, Tập đoàn FPT đang triển khai trung tâm dữ liệu tại KCN Thăng Long. Các nền tảng này tạo điều kiện thuận lợi cho Phú Thọ xây dựng và phát triển hệ sinh thái, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Toàn cảnh khu du lịch Tam Đảo. Ảnh: Dương Chung

Đổi mới sáng tạo - Chìa khóa đưa Phú Thọ vươn lên

Thành tựu phát triển qua 40 năm đổi mới của 3 tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hòa Bình (trước đây) được cộng hưởng sức mạnh trong đơn vị hành chính hợp nhất, làm cho các tiềm năng, lợi thế được bổ sung cho nhau, bù đắp thiếu hụt cho nhau, tạo cơ hội cho phát triển bền vững. Trong xu thế phát triển của thời đại, đổi mới sáng tạo là động lực quan trọng, là chìa khóa để Phú Thọ phát triển nhanh, bền vững. Đây không chỉ là yêu cầu khách quan mà còn là lựa chọn chiến lược, trên cơ sở tiềm năng, lợi thế của tỉnh. Để đạt được mục tiêu đến năm 2030 đã đề ra, tỉnh Phú Thọ xác định tập trung các nhiệm vụ, đó là:

Thứ nhất, đột phá về hạ tầng kinh tế - xã hội. Phú Thọ tiếp tục ưu tiên huy động mọi nguồn lực, đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, kết nối liên vùng và nội vùng, nâng cấp hạ tầng đô thị, công nghiệp và dịch vụ. Phát triển hạ tầng số, hạ tầng xanh để đón bắt xu hướng của cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi năng lượng.

Thứ hai, đổi mới mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu kinh tế. Tỉnh xác định phát triển công nghiệp theo chiều sâu, ưu tiên công nghệ cao, công nghệ mới, thân thiện môi trường, tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đồng thời, đẩy mạnh dịch vụ logistics, du lịch văn hóa - lịch sử, sinh thái. Đặc biệt, coi du lịch về cội nguồn là sản phẩm đặc thù, có thương hiệu, gắn kết với phát triển dịch vụ và thương mại.

Thứ ba, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy khoa học - công nghệ và chuyển đổi số: Đây là yếu tố then chốt quyết định thành công của đổi mới sáng tạo. Trong đó, chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nhân lực trẻ, gắn kết chặt chẽ giữa cơ sở đào tạo và doanh nghiệp. Đồng thời, khuyến khích tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong cộng đồng doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Thứ tư, cải cách hành chính, xây dựng chính quyền điện tử, chính quyền số. Chính quyền phải thực sự đồng hành cùng doanh nghiệp, người dân, tạo môi trường đầu tư thông thoáng, minh bạch. Đây là đột phá quan trọng để giải phóng nguồn lực, thúc đẩy sáng tạo và phát triển.

Thứ năm, phát triển văn hóa, nguồn lực con người thực sự trở thành nền tảng, sức mạnh nội sinh, động lực phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế; đưa công nghiệp văn hóa, dịch vụ văn hóa trở thành ngành kinh tế có thế mạnh của tỉnh.

Có thể nói, trong hành trình phát triển mới, Phú Thọ mang trong mình niềm tự hào đặc biệt: Quê hương của các Vua Hùng, cội nguồn của dân tộc. Đó là điểm tựa tinh thần to lớn để Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh phát huy bản lĩnh, trí tuệ, đoàn kết, sáng tạo, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, các nhiệm vụ chính trị đặt ra. Khát vọng phát triển của Phú Thọ không chỉ là nâng cao đời sống Nhân dân, xây dựng quê hương giàu đẹp, mà còn góp phần quan trọng vào sự phát triển chung của đất nước. Với tầm nhìn chiến lược, với những đột phá mạnh mẽ, với ý chí kiên cường và tinh thần đổi mới sáng tạo, Phú Thọ nhất định sẽ khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế, vươn lên, trở thành trung tâm phát triển của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ. Với quyết tâm chính trị cao, sự đồng lòng của toàn dân, sự ủng hộ, hỗ trợ của các cơ quan trung ương, Phú Thọ chắc chắn sẽ viết tiếp những trang sử mới, xứng đáng với vị thế đất Tổ linh thiêng, là điểm sáng trong công cuộc đổi mới của cả nước.

Trần Duy Đông - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ