Trạm Thản phát triển nông, lâm nghiệp, thủy sản bền vững

Những năm gần đây, xã Trạm Thản có nhiều đổi thay tích cực trong phát triển kinh tế nông thôn. Với lợi thế về đất đai, nguồn nước và truyền thống sản xuất nông nghiệp, địa phương đang tập trung chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, kết hợp phát triển lâm nghiệp và thủy sản theo hướng hàng hóa, ứng dụng khoa học kỹ thuật để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Đặc biệt, việc ban hành Nghị quyết chuyên đề của Đảng ủy xã về phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản giai đoạn 2025 - 2030 đã tạo bước đột phá trong khai thác tiềm năng đất đai, cải tạo đất kém hiệu quả, giúp Trạm Thản từng bước hình thành nền sản xuất nông nghiệp bền vững, hiện đại.

Mô hình trồng dứa mật - hướng mở cho vùng đồi gò

Trạm Thản có phần lớn diện tích đất đồi gò, đây là lợi thế để phát triển nông nghiệp hàng hóa. Nhận thức rõ tiềm năng này, địa phương đã vận động người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, mùa vụ theo hướng hiệu quả và phù hợp với điều kiện tự nhiên. Chính quyền xã phối hợp với cơ quan chuyên môn tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, hướng dẫn nông dân ứng dụng công nghệ mới trong trồng trọt, chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản. Xã đã ban hành Nghị quyết về phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản nhằm đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao. Trong đó, tập trung phát triển các sản phẩm có tiềm năng, lợi thế, sức cạnh tranh, giá trị gia tăng cao, thân thiện với môi trường; duy trì, nâng cao chất lượng sản phẩm và phát triển thương hiệu sản phẩm OCOP; xây dựng và phát triển thương hiệu nông sản; đồng thời thúc đẩy liên kết, hợp tác sản xuất theo chuỗi; phát triển chăn nuôi theo hướng gia trại, trang trại tập trung.

Nếu như trước đây, sản xuất nông nghiệp của xã chủ yếu phụ thuộc vào các loại cây truyền thống như lúa, ngô, sắn, thì nay đã có sự chuyển biến rõ rệt. Nhiều hộ mạnh dạn đầu tư vào các loại cây trồng có giá trị cao hơn như: Chuối tiêu hồng, bưởi da xanh, rau màu vụ Đông và đặc biệt là cây dứa mật - loại cây đang được địa phương triển khai trồng thí điểm.

Theo ông Nguyễn Quang Hưng - Phó Chủ tịch UBND xã, cây dứa mật được đưa vào trồng thí điểm trên diện tích 10ha. Giống dứa này có ưu điểm dễ trồng, chịu hạn tốt, ít sâu bệnh, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của địa phương, đồng thời cho năng suất cao, quả ngọt thơm, được thị trường ưa chuộng.

Mô hình thí điểm trồng dứa mật trên diện tích 2ha của hộ ông Nguyễn Tiểu Thiên ở khu 6 Trung Giáp.

Gia đình ông Nguyễn Tiểu Thiên ở khu 6 Trung Giáp là một trong những hộ tiên phong tham gia mô hình này. Ông Thiên cho biết: Trước đây, trên diện tích đất đồi, tôi trồng keo, bạch đàn hiệu quả mang lại không cao. Gia đình đã tìm hiểu ở các địa phương trồng dứa mật thấy giống dứa mật trên đất đồi dốc, cây phát triển tốt, năng suất cao, chất lượng quả thơm ngon, cho hiệu quả kinh tế ổn định nên tôi bắt đầu đưa cây dứa mật về trồng trên diện tích 2ha với 5 vạn cây giống. Hiện cây dứa của gia đình phát triển tốt.

Theo ông Thiên, dứa mật có trọng lượng khoảng 2kg/quả, vỏ mỏng, lõi nhỏ, mọng nước, hương vị thơm ngon, phù hợp để pha chế các loại thức uống giải khát nên được nhiều cơ sở kinh doanh đồ uống ưa chuộng. Về giá trị, nếu như các giống dứa khác có giá 3 - 4 nghìn đồng/kg thì giống dứa mật có giá khoảng 10 nghìn đồng/kg. Thông thường, một lứa dứa mật sẽ cho thu trong 3 - 4 năm, tùy mức độ chăm sóc, chất đất, độ bền của cây... Khoảng thời gian từ khi dứa mật ra hoa đến khi thu hoạch là 4 tháng.

Thành công bước đầu của mô hình đã mở ra hướng đi mới cho vùng đồi gò vốn kém hiệu quả trong sản xuất truyền thống. Xã tiếp tục mở rộng diện tích trồng dứa mật lên 100ha, đồng thời khuyến khích người dân chuyển đổi từ vườn tạp, đất vườn đồi kém hiệu quả sang trồng dứa nhằm tăng thu nhập, góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.

Tạo sinh kế bền vững cho người dân

Song song với trồng trọt, xã Trạm Thản cũng chú trọng phát triển ngành nghề sản xuất cây giống. Xã khuyến khích các hộ dân xây dựng hệ thống nhà lưới ứng dụng công nghệ cao để sản xuất cây giống. Đồng thời tăng cường quản lý, xử lý nghiêm việc sản xuất, kinh doanh giống cây trồng không rõ nguồn gốc. Xã cũng tạo điều kiện thuận lợi để các hộ sản xuất thành lập các tổ hợp tác sản xuất, kinh doanh trở thành địa chỉ tin cậy cho các thành viên giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm, kỹ thuật, góp phần xây dựng thương hiệu cây giống chất lượng, đảm bảo cạnh tranh lành mạnh trên thị trường.

Nghề ươm cây giống ở xã Trạm Thản đã mang lại nguồn thu nhập ổn định cho hơn 200 hộ dân.

Ông Nghiêm Khắc Đại ở khu 1 Trạm Thản là hộ sản xuất cây giống tương đối lớn với khoảng 100 vạn cây/năm, ông Đại cho biết: Với gần 10 năm sản xuất cây giống, tôi đã có kinh nghiệm trong chăm sóc cũng như nắm được quy trình kỹ thuật ươm cây, nắm bắt được nhu cầu thị trường, có nhiều khách hàng quen nên làm nghề này có lãi. So với làm kinh tế nông nghiệp thì mỗi năm trừ chi phí, gia đình tôi thu về khoảng 100 triệu đồng.

Có thể thấy, nghề sản xuất ươm cây giống ở xã mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt và tạo việc làm cho bà con nông dân. Các loại cây được ươm chủ yếu là giống cây lâm nghiệp như: Bạch đàn, keo tai tượng, lát, xoan, mỡ, bồ đề, quế... Toàn xã có hơn 200 hộ, 5 doanh nghiệp, 3 HTX sản xuất kinh doanh cây con giống. Mỗi năm các cơ sở sản xuất, kinh doanh cây giống cung cấp cho thị trường khoảng 3 - 3,5 triệu cây giống có chất lượng, đúng kỹ thuật; doanh thu từ sản xuất ước đạt 10 tỷ đồng/năm, giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động nông thôn, thu nhập bình quân từ 6 - 8 triệu đồng/người/ tháng.

Phát triển nông, lâm nghiệp, thủy sản được xã Trạm Thản xác định là trụ cột quan trọng trong cơ cấu kinh tế. Với định hướng phát triển bền vững, Đảng ủy, UBND xã khuyến khích người dân áp dụng mô hình kinh tế tổng hợp: Trồng rừng - chăn nuôi - nuôi cá để tận dụng tối đa tiềm năng đất đai và nguồn nước. Hiện tại, xã có nhiều hộ dân đã đầu tư nuôi cá rô phi, trắm, chép, cá lăng theo hình thức thâm canh và bán thâm canh.

Thời gian tới, xã tiếp tục rà soát quỹ đất, khuyến khích người dân chuyển đổi những diện tích canh tác kém hiệu quả sang cây trồng có giá trị cao; mở rộng mô hình trồng dứa mật và nuôi thủy sản an toàn sinh học. Đồng thời, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư chế biến nông sản tại địa phương để tăng giá trị, tạo việc làm, nâng thu nhập cho người dân.

Nhờ sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, tinh thần đổi mới của người dân, xã Trạm Thản đang dần khẳng định vị thế là vùng nông nghiệp năng động. Những vùng đất đồi trọc, ruộng dộc cao bỏ hoang không sản xuất nông nghiệp nay đã phủ xanh bằng dứa mật, rừng keo và hồ cá trù phú. Thành quả ấy là minh chứng cho hiệu quả thiết thực của Nghị quyết chuyên đề về phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản - một nghị quyết đã, đang thổi luồng sinh khí mới trên quê hương Trạm Thản, giúp người dân vững tin trên con đường xây dựng nông thôn mới nâng cao giàu đẹp, bền vững.

Hoàng Hương