Chủ nghĩa dân túy – Cái bẫy nguy hiểm đối với giới trẻ trong thời đại mạng xã hội

Trong thời đại toàn cầu hóa và bùng nổ công nghệ thông tin, mạng xã hội đã trở thành công cụ giao tiếp phổ biến của giới trẻ – những người sinh ra và lớn lên trong kỷ nguyên số. Đây là lực lượng có vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, năng động, nhạy bén, dễ tiếp cận với những xu hướng mới của thời đại. Tuy nhiên, cũng chính vì vậy, họ đang đứng trước nhiều nguy cơ bị tác động bởi các luồng tư tưởng cực đoan, nhất là chủ nghĩa dân túy – một hiện tượng chính trị xã hội nguy hiểm đang ngày càng lan rộng, len lỏi sâu sắc vào nhận thức và hành vi của thanh thiếu niên thông qua môi trường mạng.

Chủ nghĩa dân túy là một xu hướng vận động chính trị dựa trên việc khơi gợi cảm xúc nhất thời của đám đông, khai thác tâm lý bất mãn, thay vì đề xuất những giải pháp khoa học, căn cơ, bền vững. Cốt lõi của dân túy là tạo ra hình ảnh một “Nhân dân bị áp bức” đối lập với “giới tinh hoa tham nhũng, độc đoán”. Các nhà dân túy thường tự cho mình là “người duy nhất đại diện cho tiếng nói của Nhân dân”, đối đầu với thể chế truyền thống như nghị viện, tòa án, báo chí, lực lượng thực thi pháp luật. Tại Việt Nam, các luận điệu dân túy thường tập trung công kích vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và sự điều hành của Nhà nước, từ đó kêu gọi thay đổi thể chế chính trị theo mô hình đa nguyên, đa đảng, tự do vô giới hạn – những điều hoàn toàn không phù hợp với điều kiện lịch sử – chính trị của Việt Nam.

Điều nguy hiểm là lực lượng dân túy ngày nay đã tận dụng tối đa các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, YouTube... để truyền bá tư tưởng lệch lạc, sử dụng ngôn từ mạnh, đơn giản, dễ tiếp cận với giới trẻ, từ đó lôi kéo, kích động đám đông tham gia các hoạt động phản đối chính quyền, gây rối trật tự công cộng, biểu tình trái pháp luật. Giới trẻ là đối tượng đặc biệt dễ bị tác động bởi các chiêu trò dân túy, do còn thiếu kinh nghiệm sống, chưa có đủ nền tảng chính trị – pháp lý để phân biệt đúng sai trên không gian mạng, lại có tâm lý muốn thể hiện cá nhân, dễ bị cuốn theo cảm xúc nhất thời.

Trong những năm gần đây, chủ nghĩa dân túy đã trở thành ngòi nổ cho hàng loạt các cuộc biểu tình, bạo loạn và lật đổ ở nhiều quốc gia. Từ phong trào Maidan ở Ukraine năm 2014, đến biểu tình “Áo vàng” ở Pháp, Thái Lan từ 2006 đến 2009, hay các cuộc nổi dậy tại Nepal, Indonesia, Bangladesh gần đây – tất cả đều cho thấy điểm chung: dân túy đã biến bất mãn xã hội thành hành động phá hoại, đẩy giới trẻ vào đối đầu với chính quyền, gây chia rẽ dân tộc, tê liệt kinh tế và bất ổn kéo dài.

Tại Việt Nam, các thế lực phản động cũng triệt để lợi dụng chiêu bài dân túy để chống phá Đảng, Nhà nước. Chúng tìm cách gieo rắc những luận điệu “vì dân”, “vì tự do, dân chủ” qua các vụ việc như biểu tình phản đối giàn khoan HD 981 (2014), vụ Formosa Hà Tĩnh (2016–2017), phản đối Luật đặc khu và Luật an ninh mạng (2018). Các hoạt động này đều có đặc điểm chung là: được tổ chức có chủ đích, có người kích động, lực lượng tham gia chủ yếu là thanh niên, công nhân; thông điệp sử dụng đều mang màu sắc dân túy và hệ quả để lại là những thiệt hại nghiêm trọng về an ninh, kinh tế, trật tự xã hội.

Gần đây, khi biểu tình nổ ra tại Nepal, Bangladesh, Indonesia, các tổ chức phản động lại tiếp tục lợi dụng thông tin, xuyên tạc rằng nguyên nhân là “sự cai trị của chính quyền cộng sản độc tài”, từ đó kích động giới trẻ Việt Nam theo gương các quốc gia này. Đây là luận điệu hết sức nguy hiểm, hoàn toàn không có cơ sở. Bối cảnh, điều kiện chính trị – xã hội ở những quốc gia bất ổn đó hoàn toàn khác với Việt Nam, nơi mà Đảng Cộng sản Việt Nam đã và đang giữ vững vai trò lãnh đạo, bảo đảm sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước.

Cuộc biểu tình bắt đầu từ không gian mạng đã lan ra đường phố của thủ đô Kathmandu cùng nhiều thành phố khác trên khắp Nepal trong ngày 08/9/2025

Trước những âm mưu thâm độc này, nhiệm vụ quan trọng đặt ra là cần chủ động nhận diện và phòng tránh sự thâm nhập của chủ nghĩa dân túy. Mỗi người dân, đặc biệt là giới trẻ, cần nâng cao bản lĩnh chính trị, tỉnh táo trong tiếp cận thông tin trên mạng xã hội, chủ động theo dõi các nguồn thông tin chính thống từ Đảng và Nhà nước. Đồng thời cần tẩy chay các luận điệu sai trái, thông tin xuyên tạc từ các tổ chức phản động như Việt Tân, Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời, Triều Đại Việt, nhóm “Hỗ trợ người Thượng vì công lý”... Bên cạnh đó, mỗi cá nhân cần sử dụng các kênh phản ánh chính thức để bày tỏ nguyện vọng, góp ý chính sách, thay vì chia sẻ, lan truyền nội dung kích động trên mạng, vô tình tiếp tay cho các hành vi vi phạm pháp luật.

Giới trẻ Việt Nam – lực lượng tiên phong của tương lai – cần được trang bị đầy đủ tri thức chính trị, kỹ năng làm chủ không gian mạng, xây dựng “hàng rào tư tưởng” vững chắc để tự bảo vệ mình và cộng đồng khỏi sự lôi kéo của chủ nghĩa dân túy. Đó không chỉ là trách nhiệm của mỗi cá nhân, mà còn là nghĩa vụ với Tổ quốc, là sự tiếp nối lý tưởng của cha ông trong sự nghiệp bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và giữ gìn ổn định chính trị – nền tảng cho phát triển đất nước.

Chủ nghĩa dân túy không phải là hiện tượng chính trị xa lạ, mà đang âm thầm tác động đến từng thanh niên, từng hành vi, từng nhận thức trong đời sống hiện đại. Bài học từ các nước châu Á và trên thế giới là lời cảnh tỉnh sâu sắc cho Việt Nam. Đã đến lúc chúng ta – đặc biệt là thế hệ trẻ – cần tỉnh táo, kiên định, bản lĩnh hơn bao giờ hết để góp phần giữ vững độc lập, chủ quyền, ổn định chính trị và tương lai phát triển phồn vinh của đất nước.

Nguồn huongsenviet.com