Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ tiếp tục góp ý vào 3 dự án luật

Chiều 31/10, tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 10, Quốc hội tiến hành thảo luận tại tổ về dự án Luật An ninh mạng; dự án Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi); dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của mười luật có liên quan đến an ninh, trật tự.

Xem xét có quy định bảo vệ cho nhóm đối tượng người yếu thế

Cơ bản đồng tình với nội dung của dự thảo Luật An ninh mạng, các đại biểu thống nhất cho rằng việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về an ninh mạng là hết sức cần thiết trong bối cảnh các mối đe dọa trên không gian mạng ngày càng tinh vi, phức tạp.

Góp ý cụ thể về chính sách về an ninh mạng tại Điều 4, ĐBQH Đặng Bích Ngọc (Phú Thọ) đề nghị chỉnh sửa, hoàn thiện nội dung theo hướng: “Ưu tiên và có cơ chế đặc thù về nguồn lực trong xây dựng lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng; bảo đảm nguồn nhân lực trình độ cao; nâng cao năng lực cho lực lượng bảo vệ an ninh mạng và tổ chức, cá nhân tham gia bảo vệ an ninh mạng; cho nghiên cứu, phát triển khoa học, công nghệ, huy động và thu hút người tài bảo vệ an ninh mạng”. Theo đại biểu, cách thể hiện này bảo đảm đầy đủ, thống nhất và dễ hiểu hơn, đồng thời thể hiện rõ chính sách ưu tiên đặc biệt đối với nhiệm vụ đặc biệt, phù hợp với yêu cầu cấp thiết hiện nay trong bảo đảm an ninh quốc gia trên không gian mạng.

ĐBQH Đặng Bích Ngọc phát biểu thảo luận tại tổ.

Tại Điều 9 về các hành vi bị nghiêm cấm, ĐBQH Đặng Bích Ngọc nêu ý kiến rằng, dự thảo Luật nên quy định các hành vi này theo nhóm vấn đề cụ thể, gồm: nhóm liên quan đến an ninh quốc gia; nhóm liên quan đến tổ chức, cá nhân; nhóm liên quan đến trật tự, an toàn xã hội; nhóm liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Việc phân nhóm như vậy sẽ giúp quy định rõ ràng, dễ tra cứu, dễ áp dụng và tránh tình trạng quy định chồng chéo, bỏ sót như hiện nay.

Góp ý về quy định phòng, chống xâm hại trẻ em trên không gian mạng (Điều 20), ĐBQH Đặng Bích Ngọc nhấn mạnh, trẻ em là nhóm người dùng mạng xã hội đông đảo nhưng dễ bị tổn thương nhất do nhận thức còn hạn chế. Không gian mạng là môi trường mở, có nhiều nội dung kích thích tâm lý tò mò, nên nếu không có quy định và biện pháp phòng ngừa phù hợp sẽ dễ tác động tiêu cực đến tâm lý, sức khỏe và nhận thức xã hội của trẻ.

Theo đại biểu, việc quy định riêng một điều về trẻ em là cần thiết, song dự thảo cũng cần xem xét mở rộng đối tượng được bảo vệ sang nhóm yếu thế khác như người cao tuổi, người khuyết tật, người bị hạn chế năng lực hành vi. Đây là những người cũng dễ trở thành nạn nhân của tấn công, lừa đảo trực tuyến do thiếu kỹ năng và hiểu biết về an toàn mạng.

Về nguồn nhân lực bảo vệ an ninh mạng (Điều 43), đại biểu Đặng Bích Ngọc đề nghị, cần đưa nhóm đối tượng trực tiếp làm việc trong các cơ quan bảo vệ an ninh mạng là đối tượng ưu tiên hàng đầu. Vì đây là nhóm đối tượng được đào tạo, đầu tư phát triển đầy đủ, toàn diện, có kinh nghiệm, trình độ, thường xuyên được tập huấn, bồi dưỡng kiến thức. Đây cũng là nhóm đối tượng được Nhà nước cho hưởng chế độ chính sách ưu tiên đặc thù như quy định tại Điều 4, dự thảo Luật. Sau đó từ khoản 2 mới quy định đến các đối tượng như dự thảo Luật là phù hợp.

Đơn giản hóa các thủ tục, quy trình tiêu hủy các tài liệu mật thông thường

Liên quan đến danh mục bảo vệ bí mật nhà nước, ĐBQH Nguyễn Văn Mạnh (Phú Thọ) cho rằng, trong dự thảo Luật đã quy định rất rõ những nội dung nào thuộc danh mục bí mật Nhà nước, song cần quy định rõ hơn các danh mục, tránh tình trạng các cơ quan, đơn vị lạm dụng văn bản nào cũng đóng dấu mật như: công văn, chương trình hội nghị, dự thảo, báo cáo kinh tế - xã hội cũng đóng dấu mật.

ĐBQH Nguyễn Văn Mạnh phát biểu thảo luận tại tổ.

Về sao chụp tài liệu và vật chứa bí mật nhà nước (Điều 11), đại biểu đề nghị cần quy định trong những trường hợp cụ thể, người đứng đầu có thể ủy quyền cho cấp phó quyết định được quyền sao chụp tài liệu, vật chứa bí mật nhà nước để bảo đảm linh động, kịp thời.

Tại Điều 23 về quy định tiêu hủy tài liệu, vật chứa bí mật nhà nước, trong khoản 1 có nêu một trong những điều kiện tiêu hủy là khi tài liệu đó không cần thiết phải lưu trữ và việc tiêu hủy đó không ảnh hưởng gì đến lợi ích quốc gia, dân tộc. Theo đại biểu, cần đơn giản hóa các thủ tục, quy trình liên quan đến việc tiêu hủy các tài liệu mật thông thường như các dự thảo, báo cáo, công văn, chương trình khi đã xong.

Bổ sung quy định cấm mua bán, sử dụng thiết bị nghe lén, quay lén trái phép

Thảo luận về dự án Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi), ĐBQH Cầm Hà Chung (Phú Thọ) đồng tình với các hành vi bị nghiêm cấm tại Điều 5, trong đó có hành vi sử dụng trí tuệ nhân tạo để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy hiện nay, việc mua bán, sử dụng các thiết bị nghe lén, quay lén, định vị, ghi âm, ghi hình trái phép diễn ra rất phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn thông tin của cơ quan, tổ chức và cá nhân. Do vậy, đại biểu đề nghị bổ sung hành vi bị nghiêm cấm là “mua, bán, sử dụng thiết bị nghe lén, quay lén, ghi âm, nghe trộm, định vị trái phép dưới mọi hình thức”.

Về phạm vi bí mật nhà nước tại Điều 7, dự thảo đã mở rộng phạm vi bí mật nhà nước, bao quát các lĩnh vực mới như khoa học, công nghệ, thông tin, truyền thông, chuyển đổi số, phù hợp với xu thế phát triển của đất nước. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng phạm vi trong các lĩnh vực kinh tế, tài chính, quy hoạch còn khá rộng, có thể làm hạn chế tính minh bạch trong quản lý đầu tư công, ngân sách nhà nước, cũng như gây khó khăn cho việc thực hiện quyền giám sát của nhân dân và cơ quan dân cử.

Đại biểu Cầm Hà Chung đề nghị Chính phủ rà soát, thu hẹp phạm vi bí mật nhà nước trong các lĩnh vực này, chỉ giữ lại các thông tin có ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh, quốc phòng, lợi ích quốc gia, tránh tình trạng “đóng kín” không cần thiết. Đồng thời, cần bổ sung nguyên tắc mới: “Phân loại và bảo vệ bí mật nhà nước phải dựa trên đánh giá rủi ro an ninh thực tế, được rà soát định kỳ theo chu kỳ 5 năm.” Việc này không chỉ giúp bảo đảm tính linh hoạt, cập nhật mà còn thể hiện rõ tinh thần quản trị hiện đại, lấy hiệu quả và minh bạch làm nền tảng.

Về vận chuyển, giao nhận, truyền tải tài liệu, vật chứa bí mật nhà nước được quy định từ Điều 13 - 16, trong điều kiện hiện nay, việc sử dụng tài liệu điện tử là phổ biến. Tuy nhiên, dự thảo chưa có quy định cụ thể về việc truyền tải, lưu trữ các tài liệu bí mật này. Đại biểu Cầm Hà Chung đề nghị bổ sung quy định: tài liệu điện tử bí mật nhà nước chỉ được truyền tải qua hệ thống cơ yếu được chứng nhận bảo mật; nghiêm cấm gửi qua email, mạng xã hội hoặc ứng dụng dân sự. Đồng thời, thiết bị lưu trữ điện tử như USB, ổ cứng, máy tính xách tay có chứa tài liệu mật phải được cơ quan có thẩm quyền cấp chứng chỉ bảo mật, được mã hóa và có chức năng xóa dữ liệu từ xa. Những quy định này vừa phù hợp với xu thế chuyển đổi số, vừa bảo đảm an toàn tuyệt đối trong lưu chuyển dữ liệu nhà nước, phòng ngừa rủi ro lộ, mất thông tin.

Bùi Hiển

Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh Phú Thọ