Đưa nông sản chủ lực bay xa

Trong tiến trình hội nhập và phát triển, xuất khẩu nông sản đã và đang trở thành một trong những mũi nhọn quan trọng thúc đẩy kinh tế nông nghiệp của tỉnh Phú Thọ. Với lợi thế về điều kiện tự nhiên, nguồn lao động dồi dào và sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành, tỉnh đã xây dựng được nhiều vùng chuyên canh tập trung, tạo ra những sản phẩm chủ lực có khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Đặc biệt, việc mở rộng xuất khẩu sang thị trường Liên minh châu Âu (EU)- một trong những thị trường có yêu cầu khắt khe nhất về các hàng rào kỹ thuật nhưng giàu tiềm năng đang mở ra hướng đi mới để nâng cao giá trị cho nông sản Phú Thọ.

Đa dạng sản phẩm, nâng tầm thương hiệu

Phú Thọ vốn được thiên nhiên ưu đãi với địa hình đa dạng từ đồng bằng đến trung du và miền núi. Chính sự đa dạng về đất đai, khí hậu này đã cho phép Phú Thọ phát triển nhiều loại cây trồng, vật nuôi. Trải qua nhiều năm chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp, tỉnh đã hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung gắn với sản phẩm chủ lực như chè, bưởi, chuối, mía, rau an toàn, cá nuôi lồng, các trang trại chăn nuôi quy mô lớn và các sản phẩm chế biến từ gỗ, tinh bột sắn. Đây chính là những mặt hàng đang có lợi thế lớn để tiếp cận thị trường EU.

Trong đó, chè được xem là “lá cờ đầu” trong xuất khẩu nông sản của tỉnh. Toàn tỉnh có hơn 14,5 nghìn ha chè, sản lượng đạt trên 183 nghìn tấn búp tươi mỗi năm. Chè Phú Thọ đã có mặt tại nhiều quốc gia châu Á và châu Âu, được đánh giá cao nhờ hương vị đặc trưng và quy trình sản xuất an toàn. Nhiều doanh nghiệp trên địa bàn như Công ty TNHH chè Hoài Trung, Công ty chè Phú Đa đã mạnh dạn đầu tư công nghệ chế biến hiện đại, đạt tiêu chuẩn HACCP, ISO và một số sản phẩm đã đạt chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn châu Âu.

Cùng với chè, bưởi đỏ Tân Lạc, bưởi Đoan Hùng cũng là thương hiệu nông sản nổi tiếng của tỉnh. Với tổng diện tích bưởi hơn 11 nghìn ha, sản lượng trên 182 nghìn tấn mỗi năm. Sản phẩm bưởi trở thành một trong những loại quả tiềm năng xuất khẩu. Năm 2022, 2023, một số lô bưởi đỏ Tân Lạc, bưởi Đoan Hùng đã được xuất khẩu thử nghiệm sang thị trường EU, mở ra cơ hội lớn cho loại quả này khẳng định thương hiệu trên trường quốc tế, đến nay bưởi đỏ Tân Lạc vẫn được thị trường EU chấp nhận.

Ông Dương Tất Tính, Giám đốc HTX Tân Hương 1, xã Tân Lạc chia sẻ: Để đưa được quả bưởi đỏ Tân Lạc sang thị trường Anh quốc, HTX đã nỗ lực rất nhiều trong quá trình canh tác đảm bảo yêu cầu khắt khe về chất lượng của thị trường này. Quy trình sản xuất được kiểm soát chặt chẽ trong từng công đoạn. Người trồng bưởi muốn tạo sản phẩm tốt phải biết chọn cây giống chuẩn, sạch bệnh. Khâu xử lý đất, bón phân, xử lý thực bì, đào hố cần đúng kỹ thuật, phù hợp từng thời điểm, kinh nghiệm của người canh tác, khả năng cập nhật ứng dụng công nghệ khoa học kỹ thuật vào quá trình canh tác. Hiện nay, vùng bưởi đỏ của HTX được cấp mã số vùng trồng đảm bảo xuất khẩu đi thị trường EU và các thị trường khác. Dự kiến năm 2025, HTX xuất khẩu 20.000 quả bưởi.

Sản phẩm bưởi đỏ Tân Lạc, xã Tân Lạc đã được xuất khẩu đi thị trường EU.

Đến nay, Phú Thọ đã có 106 mã số vùng trồng xuất khẩu, với diện tích hơn 1.200ha, trong đó có 24 mã số vùng trồng xuất khẩu đi thị trường EU với diện tích hơn 400ha. Có 3 mã số cơ sở đóng gói đang duy trì, trong đó có 2 mã số cơ sở đóng gói quả chuối tươi đi thị trường Trung Quốc và 1 mã số cơ sở đóng gói thạch đen đi thị trường Trung Quốc. Ngoài ra, tỉnh, các cấp, ngành tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã kết nối, tham gia hội chợ thương mại quốc tế, tìm hiểu thị trường xuất khẩu, đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số để quảng bá sản phẩm trên các sàn thương mại điện tử.

Cơ hội và thách thức khi tiếp cận thị trường EU

EU là một trong những thị trường tiềm năng, nhu cầu tiêu thụ nông sản chất lượng cao rất lớn. Sau khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực, nhiều mặt hàng nông sản của Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế quan, trong đó có sản phẩm của Phú Thọ. Đây chính là cơ hội để chè, bưởi, chuối và nhiều sản phẩm khác vươn ra thị trường châu Âu, gia tăng giá trị xuất khẩu.

Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp trong tỉnh vẫn gặp khó khăn khi tiếp cận thị trường này. Một số sản phẩm chưa xây dựng được thương hiệu mạnh, chưa có bao bì, nhãn mác đạt chuẩn quốc tế hoặc còn hạn chế trong khâu chế biến sâu. Nhiều hộ nông dân vẫn sản xuất nhỏ lẻ, chưa gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp, khiến việc kiểm soát chất lượng đồng bộ còn khó khăn; các HTX chưa xuất khẩu được sản phẩm chính ngạch...

Đồng chí Nguyễn Hồng Yến - Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh cho biết: Tỉnh đã xác định rõ cần cơ cấu lại một cách mạnh mẽ ngành nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, áp dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào chế biến sâu. Một số mô hình sản xuất an toàn theo tiêu chuẩn quốc tế (GlobalGAP), nông nghiệp thông minh, ứng dụng công nghệ cao đang được triển khai tại các xã, góp phần tạo ra nguồn nông sản có số lượng lớn, với chất lượng cao, đủ sức cạnh tranh tại thị trường EU.

Bên cạnh đó, tăng cường hợp tác quốc tế, kết nối doanh nghiệp với các tổ chức xúc tiến thương mại tại châu Âu. Nhiều hội nghị, hội thảo đã được tổ chức nhằm cung cấp thông tin, hướng dẫn doanh nghiệp nắm bắt quy định của EU, từ đó có chiến lược sản xuất, xuất khẩu phù hợp. Đây là nền tảng quan trọng giúp Phú Thọ không chỉ xuất khẩu nguyên liệu thô mà tiến tới xây dựng thương hiệu bền vững trên thị trường quốc tế.

Sản phẩm xoài được hút chân không, cấp đông trước khi xuất khẩu sang thị trường Hàn Quốc.

Sản phẩm chè búp tím của Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển trà UT, xã Thanh Ba đảm bảo chất lượng an toàn thực phẩm tạo chỗ đứng vững chắc trên thị trường.

Với sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng của người dân và doanh nghiệp, nông sản Phú Thọ đang từng bước khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế. Việc chinh phục thị trường EU không chỉ giúp gia tăng kim ngạch xuất khẩu, nâng cao thu nhập cho người nông dân mà còn góp phần xây dựng thương hiệu Phú Thọ trở thành một trong những trung tâm nông sản chất lượng cao của khu vực trung du miền núi phía Bắc.

Hoàng Hương