Khơi dậy tình yêu quê hương từ giáo dục địa phương

Những năm học gần đây, việc đưa nội dung giáo dục địa phương (GDĐP) vào chương trình dạy học cho học sinh phổ thông được các nhà trường trên địa bàn huyện Lâm Thao quan tâm, chú trọng thực hiện, tích hợp vào các môn học, hoạt động giáo dục... nhằm trang bị cho học sinh những hiểu biết cơ bản về văn hóa, lịch sử, địa lý, kinh tế, chính trị, xã hội, môi trường của mỗi địa phương. Qua đó, bồi dưỡng, vun đắp cho học sinh tình yêu quê hương, ý thức tìm hiểu và vận dụng những điều đã học để góp phần bảo tồn, phát huy những giá trị lịch sử, truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc.

Trường Tiểu học Vĩnh Lại cho học sinh trải nghiệm tại Đền Lời.

Không chỉ giảng dạy tích hợp trong giờ học, nội dung GDĐP được Trường Tiểu học Vĩnh Lại gắn với trải nghiệm thực tế ngay tại địa phương. Theo thông lệ, trong mỗi năm học, học sinh các khối lớp được trải nghiệm tại Đền thờ Trạng Nguyên Vũ Duệ và Đền Lời, thăm quan một số mô hình sản xuất nông nghiệp tiêu biểu của địa phương. Tại mỗi buổi tham quan, trải nghiệm, học trò được tìm hiểu, phổ biến kiến thức về kiến trúc, lịch sử ngôi đền, việc giữ gìn di sản văn hóa; phương thức sản xuất nông nghiệp của địa phương. Cô giáo Nguyễn Thị Cẩm Tú- Hiệu trưởng Nhà trường cho biết: “Mục tiêu lớn nhất của GDĐP là giúp học sinh hiểu hơn về văn hóa, lịch sử quê hương, vì vậy, Nhà trường đã xây dựng kế hoạch giáo dục năm học đảm bảo nội dung GDĐP để giúp học sinh nắm bắt các vấn đề về văn hóa, lịch sử truyền thống, dân cư, cảnh quan, môi trường tự nhiên... và được tích hợp chủ yếu với hoạt động trải nghiệm, các môn học, hoạt động giáo dục khác. Điều này sẽ khiến cho nội dung GDĐP trở nên gần gũi, giúp học sinh hình thành tình yêu quê hương; từng bước phát triển phẩm chất và năng lực bản thân theo đúng định hướng mục tiêu Chương trình giáo dục phổ thông 2018”.

Để mỗi tiết học GDĐP thêm hấp dẫn, sinh động, nhiều năm học gần đây, Trường THCS Tứ Xã tổ chức cho học sinh tham quan trải nghiệm thực tế, tìm hiểu di tích lịch sử tại địa phương là Đền Xa Lộc; tham gia lễ hội Trò Trám; tham quan mô hình sản xuất đồ mộc... Qua những tiết học thực tế này, học sinh nhận thấy, đó không chỉ là niềm vinh dự khi được góp sức hay hiểu về giá trị văn hóa, truyền thống lịch sử của địa phương, mà còn tự hào vì được sinh ra trên quê hương Tứ Xã. Thầy giáo Nguyễn Ngọc Cầu- Hiệu trưởng Trường THCS Tứ Xã cho biết: “Thông qua hình thức dạy học trên lớp, qua thực tế điểm di tích, mô hình sản xuất, giáo viên sẽ chủ động hướng dẫn học sinh sưu tầm tài liệu lịch sử địa phương, sau đó trình bày lại trước lớp, giúp các em dễ nhớ, dễ thuộc và tích cực hơn trong học tập. Hiện nay, theo Chương trình GDPT 2018, GDĐP là nội dung bắt buộc, để đáp ứng yêu cầu dạy và học, nhà trường đã khắc phục một số khó khăn về tài liệu, phương tiện dạy học, linh hoạt trong việc xây dựng kế hoạch dạy học, tạo điều kiện cho giáo viên tham gia tập huấn, trao đổi nghiệp vụ để tiếp cận, truyền đạt nội dung GDĐP hiệu quả nhất, đảm bảo thời lượng 35 tiết/lớp/năm học”.

Giáo viên Trường THCS Tứ Xã giới thiệu truyền thống văn hóa của địa phương trong tiết học GDĐP.

Lâm Thao là vùng đất cổ, có truyền thống lịch sử, văn hiến và cách mạng phong phú, tiêu biểu, với 121 di tích thuộc các loại hình văn hóa, lịch sử kháng chiến, khảo cổ, tôn giáo tín ngưỡng cùng ba di chỉ khảo cổ là Gò Mun, Sơn Vi, Phùng Nguyên cùng nhiều ngành nghề truyền thống có từ lâu đời... Vì vậy, việc đưa GDĐP vào giảng dạy trong các trường học là việc làm thiết thực, ý nghĩa, góp phần nâng cao ý thức cho học sinh trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa; rèn luyện đạo đức, lối sống, học tập, trở thành công dân tốt. Đồng chí Tạ Quang Thắng - Phó Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Lâm Thao cho biết: Nội dung GDĐP trong Chương tình GDPT 2018 là một nội dung mới, trong quá trình triển khai còn gặp khó khăn nhất định, song các nhà trường trên địa bàn huyện đã linh hoạt, chủ động xây dựng kế hoạch giáo dục năm học phù hợp, tổ chức các chủ đề dạy học trong hoặc ngoài lớp học, đưa vào chương trình hoạt động trải nghiệm, dạy học tích hợp liên môn; gắn lý thuyết với thực hành, gắn nội dung giáo dục với thực tiễn, bảo đảm mức độ yêu cầu chung của GDPT. Đặc biệt, dù được tích hợp, lồng ghép vào giảng dạy và được tổ chức với nhiều hình thức dạy học khác nhau, nhưng cái hay, hấp dẫn của nội dung GDĐP là học sinh được tìm hiểu và trải nghiệm thực tiễn, giúp xâu chuỗi thông tin, cảm nhận rõ được những đặc điểm của từng vùng, miền... Qua đó, góp phần trang bị cho học sinh những kiến thức bổ ích; đồng thời, khơi dậy hứng thú học tập và vận dụng vào thực tiễn cuộc sống, từ đó có những việc làm hữu ích với bản thân, với gia đình, với cộng đồng và quê hương.

Ánh Dương