Làng nghề Phú Thọ chuyển mình trong thời đại số

Giữa làn sóng mạnh mẽ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ Tư, những làng nghề truyền thống của tỉnh Phú Thọ đang có một cuộc “chuyển mình” đầy ấn tượng. Từ chỗ sản xuất thủ công với quy mô nhỏ lẻ, nhiều cơ sở, hộ kinh doanh nay đã mạnh dạn đầu tư máy móc hiện đại, tận dụng sức mạnh của công nghệ số và mạng xã hội để đưa sản phẩm quê hương vươn xa, không chỉ giữ lửa nghề mà còn mở rộng thị trường trong và ngoài nước.

Hiện nay, tỉnh Phú Thọ là nơi hội tụ hàng trăm làng nghề truyền thống từ mộc, rèn, mây tre đan đến cơ khí, dệt may, sinh vật cảnh... Toàn tỉnh có hàng nghìn cơ sở sản xuất đang ngày ngày tạo việc làm cho lao động nông thôn, góp phần phát triển kinh tế địa phương.

Những năm gần đây, nhằm thúc đẩy, phát triển các làng nghề, tỉnh Phú Thọ đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ, khuyến khích các hộ, doanh nghiệp đầu tư máy móc, áp dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất, đồng thời mở rộng xúc tiến thương mại qua nền tảng số, từ đó, mang đến sức sống mới cho các làng nghề.

Ứng dụng công nghệ, trang thiết bị máy móc hiện đại vào sản xuất giúp các sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ của Cơ sở sản xuất đồ gỗ Tươi Thuấn, xã Yên Lạc luôn đứng vững trên thị trường

Về xã Yên Phương, huyện Yên Lạc (cũ), không khí làm việc tại làng mộc Lũng Hạ vẫn rộn ràng như bao đời. Dẫu trải qua nhiều biến động, nghề mộc nơi đây vẫn vững vàng, không ngừng phát triển. Điều làm nên sự khác biệt là tinh thần đổi mới của người thợ - những “nghệ nhân thời công nghệ số”. Họ không chỉ giỏi tay nghề mà còn nhanh nhạy trong việc bắt nhịp xu hướng tiêu dùng và quảng bá sản phẩm trên không gian mạng.

Trong đó, cơ sở sản xuất đồ gỗ Tươi Thuấn là một ví dụ tiêu biểu. Năm 2024, ba sản phẩm gồm cuốn thư gỗ mít, ngai thờ gỗ mít và tranh tứ quý gỗ hương đá của cơ sở đã được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao cấp tỉnh. Đó không chỉ là niềm tự hào của riêng chủ cơ sở mà còn là minh chứng cho sự phát triển của làng nghề Lũng Hạ trong thời kỳ số hóa.

Chị Nguyễn Thị Thuấn - chủ cơ sở chia sẻ rằng, thành công hôm nay đến từ việc kiên trì kết hợp giữa truyền thống và hiện đại. “Chúng tôi đặt chất lượng và uy tín lên hàng đầu, đồng thời chủ động ứng dụng công nghệ mới, từ thiết kế mẫu mã, cắt gọt chính xác bằng máy CNC đến quảng bá sản phẩm qua các nền tảng như Facebook, Zalo hay TikTok. Nhờ vậy, khách hàng biết đến nhiều hơn, đơn hàng tăng, thương hiệu được khẳng định”.

Làng rèn Lý Nhân khẳng định thương hiệu bằng những công đoạn thực hiện tỉ mỉ đến từng chi tiết

Không chỉ nghề mộc, nhiều làng nghề khác trong tỉnh cũng đang chứng kiến sự “thức giấc” nhờ công nghệ. Ở xã Vĩnh Phú - nơi có đến năm làng nghề truyền thống như rèn Bàn Mạch, mộc Vân Giang, Văn Hà, Thủ Độ và Bích Chu, không khí sản xuất cả ngày lẫn đêm sôi động chưa từng có. Gần 2.000 hộ, cơ sở sản xuất đang tạo việc làm ổn định cho hơn 3.700 lao động.

Tiêu biểu là Hợp tác xã Rèn Thanh niên là một trong những đơn vị tiên phong trong việc đưa công nghệ vào sản xuất. Thay vì sử dụng lò than truyền thống, HTX đã đầu tư hệ thống lò nung cao tần, máy LRam hiện đại, giúp tối ưu chi phí, nâng cao năng suất và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Bên cạnh đó, để duy trì, mở rộng chuỗi cung ứng, HTX đã nhanh chóng vận hành các kênh bán hàng trực tuyến. Cơ sở thường xuyên livestream bán hàng, quay video giới thiệu sản phẩm, chốt đơn ngay trên Facebook, Shopee hay TikTok Shop. Tất cả những phương thức này tưởng chừng chỉ dành cho giới trẻ thành thị thì nay cũng đã trở thành “vũ khí” của những người thợ rèn vùng quê.

Với những ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, sản phẩm của làng rèn Lý Nhân ngày càng được nhiều người biết đến, tin tưởng và sử dụng

Ông Phùng Văn Đô, Giám đốc HTX cho biết: “Nhờ áp dụng công nghệ, sản phẩm dao rèn của chúng tôi không chỉ đẹp, sắc mà còn có chỗ đứng trên thị trường cả nước. Bộ dao nhà bếp 8 sản phẩm của HTX được công nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh năm 2021, khu vực phía Bắc năm 2022 và cấp quốc gia năm 2023. Hiện nay, HTX tạo việc làm ổn định cho 10 lao động địa phương, thu nhập ngày càng được cải thiện.”

Có thể nói, công nghệ đang mở ra con đường phát triển mới cho các làng nghề ở Phú Thọ. Qua mạng xã hội, khách hàng ở mọi vùng miền có thể nhìn thấy sản phẩm, đặt hàng, phản hồi ngay lập tức.

Phát huy kết quả này, thời gian tới, tỉnh Phú Thọ định hướng tiếp tục hỗ trợ các làng nghề đầu tư đổi mới công nghệ, mở rộng sản xuất gắn với du lịch trải nghiệm, xây dựng thương hiệu vùng miền. Đặc biệt, các chương trình tập huấn về thương mại điện tử, kỹ năng marketing số, chụp ảnh, quay phim sản phẩm... sẽ được đẩy mạnh, giúp người dân làm nghề dễ dàng tiếp cận và vận dụng vào thực tế, từ đó, tiếp tục mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước bằng công nghệ...

Lê Minh