Những mùa xuân nối tiếp

Mùa xuân vẫn về qua cây cầu vắt ngang sông. Một khúc sông rộng đủ để những chuyến đò ngang bối rối, chênh chao. Khi không còn chở đò nữa, bóng người lái đò cứ thế xa dần, mờ dần phía cuối con đê. Bến đỗ, nẻo về ngoằn ngoèo, xa tít tắp. Ai đó còn gọi với: Thầy ơi, u ơi. Chiếc lá rơi vào chiều lỗi hẹn. Quê và những mùa xuân nối tiếp làm xao động tấm chân tình.

Tôi và những mùa xuân chẳng bao giờ hẹn ước. Sau những hành trình vẫn cần một nơi ngồi lại ngơi nghỉ, nhìn thấu trong mắt nhau. Sông rộng để sải gió không còn uốn lượn, quanh co. Gió lan tỏa, bám lấy mặt sông tìm vũ khúc sóng lòng. Rồi lọc lấy lọn tinh khôi nhất táp vào mặt tôi. Đâu cần những ngọn cỏ may bám dính, kiệm lời găm vào gấu quần, tay áo. Tôi dễ dàng xoa dịu lòng mình từ lọn gió đó. Gió của tâm hồn. Mắt tôi chẳng phải cay xè, tim tôi chẳng phải thắt lại. Dẫu xa xa, những vạt hoa cải đã tàn lụi, thôi trổ vàng. Con sông bình lặng ru mùa đông trôi dạt tìm bãi bờ cố định. Tôi vo viên những xơ rối, cỏ úa nát nhàu, ném đi mà không cố định cổ tay mình. Trong không gian, cái thứ nặng mà hóa nhẹ, nhẹ mà lướt phiêu bồng. Không còn thấy mây bay ngang trời hờ hững nữa.

Mùa xuân! Lặng ngắm khuôn mặt bừng tỉnh, thôi thúc trong diệu vợi, xa xăm. Tôi như con đò cột mình, nép vào khúc sông quê, khúc sông nguồn cội. Đã thôi chèo chống, đã thôi khua khoắng sóng nước chao đảo mạn thuyền. Dù có chút ngả nghiêng cũng không còn say nữa. Tôi cập bến đợi, muốn bám víu vào triền đê thoai thoải nơi có rặng tre. Từ bao giờ, người ta đã trồng những rặng tre. Tre ngả bóng vào nhau, tre làm giàu nỗi nhớ. Những cánh cò đậu xuống đây và cũng cất lên từ đây. Sải cánh gầy chưa thôi mùa vất vả, đắng cay, lam lũ. Cả cánh diều đứt dây chao liệng. Khi đứt dây mới thấy niềm chới với, hụt hờ. Tôi không làm cánh diều nữa khi trở lại bến mơ. Đây rồi, bụi tre và hai phía lở bồi. Chúng thật gần, ăn mòn vào nhau, sinh sôi, cựa mình trong khắc khoải nỗi nhớ quê. Tôi lim dim, ru mình nằm trong lòng sông, cột lại ở bến sông, mênh mang tôi ngợp sóng vỗ mạn chờ.

Trong đôi mắt mùa xuân, tôi vẫn thấy mai đào nở rộ. Dường như hoa đậm sắc hơn, đằm hơn. Dẫu ngày tháng có phai dần, mờ dần vẫn dịu dàng với gió đông. Ngày ấy, cái độ lên mười, chỉ ước nhà có cành đào nhỏ mỗi khi xuân về ánh lên trong mắt mẹ. Sau này lớn lên, tôi đã trồng cây đào nhỏ trước ngõ, để mẹ dù mắt nhòa, chân yếu, tay đau không còn run run ra ngóng lối nhiệm màu. Lối mà chỉ những người con đi xa mới hiểu. Nếu không về kịp, ngồi lại với xuân này, có chắc hít hà trọn vị tuổi thơ. Có chắc muốn vùi đầu vào cái mùi ngai ngái, nồng nồng lẫn hương cỏ non, rạ úa. Trên chiếc áo nâu mẹ đã gấp lại cùng năm tháng, tôi nhận ra màu vôi trầu quết dở. Bàng bạc, khô tróc, vụn rơi.

Tôi còn khắc cốt, ghi tâm bấy nhiêu đó những lời. “Mỗi mùa xuân sang, mẹ tôi già thêm một tuổi, mỗi mùa xuân sang, ngày tôi xa mẹ càng gần. Rồi một ngày kia, tóc trắng mẹ bay như gió như mây bay qua thời gian, như gió như mây bay qua đời con. Ôi mẹ của tôi”. Ai còn canh cánh, xào xạc như tán lá chuối sau vườn, cứ tướp, cứ rách toạc mọi âu lo. Gió bấc. Chỉ những đêm gió bấc không thổi tan loãng khu vườn. Chỉ thổi vào lời chuối ngự. Cái tiếng xào xạc ấy, trong đêm khuya thanh vắng ấy, theo gió, luồn qua khe cửa sổ hẹp, nơi có tấm ni lông che lại, thêm ủ ấm chút hồn người. Cửa sổ nhà tôi, bấy nhiêu lời mùa đông đi qua, bấy nhiêu giá lạnh đi qua. Có lời nhắn gửi: “mẹ già như chuối chín cây, gió lay mẹ rụng con thời mồ côi”. Tôi với ai ơi. Về cùng nỗi đời nghe gió mùa thốc thổi. Trong manh áo mới, tim đập vơi đầy. Gió bấc và những guộc gầy, chưa vơi niềm nhớ.

Trong nụ cười mùa xuân, tôi nhớ những tháng Giêng non đắp đầy, xanh tươi. Mơn mởn những lọn khoai lang tắm táp mưa phùn trên cánh đồng đã thôi hanh hao từng thớ đất. Nước tháo ải chảy vào, ngấm vào làm bở tơi niềm vun trồng, gối vụ. Phù sa ướp ngọt, thấm tháp môi cười. “Trâu ơi ta bảo trâu này/ Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta/ Cấy cày vốn nghiệp nông gia/ Ta đây trâu đấy ai mà quản công/ Bao giờ cây lúa còn bông/ Thời còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn”. Con trâu hiền lành theo cha cày xới. Chẳng cần chiếc roi vung lên, chẳng vội. Bởi thiện lương là bạn của nhà nông. Cứ chầm chậm thôi trong nỗi ruộng đồng. Lát nữa nghỉ ngơi đứng bờ gặm cỏ. Sẽ thấy sau giọt mồ hôi mướt mải bao nhiêu là gió.

Gió làm dịu ánh mắt, dịu ngày tháng sạn chai. Phía xa, cách đó mấy thửa ruộng, lưng mẹ đã mỏi nhừ vẫn thoăn thoắt cấy. Chiếc nón mê đội đầu cụp xuống cam chịu “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”. Tay mẹ chống gối, tách từng rẻ mạ. Gió xuân thầm thì thổi vào đôi má. Để con thuộc lời cây cao bóng cả: “Ai ơi bưng bát cơm đầy/ Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần”.

Trong nỗi buồn mùa xuân, tôi từng lỡ hẹn với mai đào. Năm ấy, tôi đón giao thừa trong bệnh viện, ngồi đếm những giọt truyền thầm lặng rơi phía vai cha nằm. Mắt cha nhắm chặt, tay tôi run lên khi cha quờ không nói thành lời. Tôi sợ những tiếng giật mình, thảng thốt. Tiếng còi xe cấp cứu. Những đôi mắt mệt mỏi, đượm buồn. Rồi cha tỉnh lại, mùa xuân kéo tôi trở lại. Tôi nghe thấy tiếng thì thào trên lá non mềm. Hạt mưa nào bám dính dẫu vụng dại trong sắc xuân vơi.

Những mùa xuân nối tiếp đi qua nhau. Bình lặng, êm đềm có. Xa cách, nhớ nhung có. Hụt hờ, lo sợ có. Ai dệt mùa xuân bên khung cửa nhỏ. Ai đan chiếc áo rộng dài cho nỗi nhớ mùa sau. Khi tóc mẹ bạc bởi những dãi dầu. Khi mỗi đường cày cha không còn bước nữa. Ai đón mùa xuân về bên bậc thềm, lối ngõ. Ngồi xuống trầm tư khe khẽ nhắc xuân mình. Và những mùa xuân cứ thế lặng thinh. Chẳng thể đếm đong làm đầy kí ức. Tôi và tháng năm hít căng lồng ngực. Có cha, còn mẹ, xuân vẫn rộng dài.

Tôi về, vẫn ước mình trở lại với xuân xưa. Nơi xác pháo hồng dạt bay đường làng, ngõ xóm. Có những mùa xuân nối tiếp như chỉ để kéo dài thêm kí ức vẹn nguyên. Xuân ngắn, đọng trong nỗi nhớ rộng dài. Xuân không phôi phai và chưa bao giờ lỗi hẹn. Với ai, xuân bây giờ là những chuyến đi xa, khám phá thêm vùng đất mới. Còn tôi vẫn thế. Vẫn khâu vá, kết nối, đắp đổi tháng năm canh cánh ngày về.

Theo nguoihanoi.vn