Trải nghiệm cảnh sắc thiên nhiên, văn hóa hồ Hòa Bình

Từ một vùng hồ mênh mông, tĩnh lặng, Hồ Hòa Bình hướng tới một trung tâm du lịch đa trải nghiệm, nơi vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên hòa quyện với chiều sâu văn hóa bản địa.

Bức tranh sơn thủy mê hoặc

Trải dài hơn 100km, với mặt nước rộng đến 8.000ha, Hồ Hòa Bình mở ra một không gian khoáng đạt, mênh mang như biển giữa lòng núi. Giữa lòng hồ, 47 hòn đảo lớn nhỏ nhấp nhô như những viên ngọc lục bảo, soi bóng xuống làn nước trong xanh, khiến bất kỳ ai lần đầu chiêm ngưỡng cũng ngỡ mình lạc vào một Hạ Long thu nhỏ giữa núi rừng Tây Bắc.

Một góc hồ Hòa Bình, xã Đà Bắc

Anh Nguyễn Tiến Vân, chia sẻ: Hồ Hòa Bình mùa nào cũng cuốn hút. Khi làn sương bảng lảng phủ kín mặt hồ, hình ảnh những con thuyền nhẹ lướt, để lại vệt nước loang lổ ánh bạc, vẽ nên một bức tranh thủy mặc thơ mộng, bình yên đến nao lòng. Là cảm giác bâng khuâng chờ cá cắn mồi câu trong không gian sóng nước lao xao, trong ánh trăng mát rượi tỏa xuống mắt hồ như một bầu trời vàng lóng lánh.

Mỗi góc hồ mang một vẻ đẹp riêng có. Thung Nai, viên ngọc xanh của lòng hồ, quyến rũ với cảnh sắc non xanh, đảo biếc trập trùng. Nơi đây, những ngọn núi biến thành đảo nhỏ nhấp nhô, trông như rồng cuộn, phượng múa. Xa hơn một chút là vịnh Ngòi Hoa thuộc xã Mường Hoa, một “mắt ngọc” xanh biếc rộng cả nghìn ha, nơi mặt nước phẳng lặng như gương, ôm trọn những chòm đảo và bản làng Mường cổ với những con đường đá ong, hàng cau thẳng tắp. Không chỉ là một tuyệt tác cảnh quan, Hồ Hòa Bình còn là một hệ sinh thái đa dạng với nhiều loài cá nước ngọt quý hiếm và thảm thực vật phong phú. Bao bọc quanh hồ là những bản làng của đồng bào Mường, Dao, Thái... nơi nếp nhà sàn cổ, tiếng chiêng, điệu mo và khói bếp chiều vẫn được gìn giữ qua bao thế hệ, tạo nên một không gian văn hóa đậm đặc, nguyên sơ.

Hành trình trải nghiệm từ tâm linh đến văn hóa bản địa

Các điểm du lịch đem lại trải nghiệm thú vị cho du khách

Hồ Hòa Bình không chỉ níu chân du khách bằng cảnh sắc thiên nhiên mà còn bởi những giá trị văn hóa, lịch sử và tâm linh sâu lắng. Tọa lạc trên thế núi linh thiêng, Đền Chúa Thác Bờ là điểm du lịch tâm linh nổi tiếng bậc nhất, thu hút hàng vạn lượt khách thập phương mỗi năm về chiêm bái, cầu an và thưởng ngoạn vẻ đẹp hùng vĩ của sông Đà. Sức hút của Hồ Hòa Bình nằm ở trải nghiệm sống cùng văn hóa bản địa. Những năm qua, các điểm du lịch cộng đồng được hình thành từ những bản làng vốn yên bình trở thành điểm đến hấp dẫn, nơi du khách được hòa mình vào cuộc sống của người dân địa phương.

Tại xóm Ké, xã Đà Bắc của người Mường, xóm Sưng, của người Dao Tiền, xã Cao Sơn, và đặc biệt là xóm Đá Bia của người Mường Ao Tá, đã trở thành những thương hiệu du lịch cộng đồng nổi tiếng. Xóm Đá Bia, một bán đảo từng gần như biệt lập, nay đã vươn mình trở thành điểm sáng trên bản đồ du lịch, vinh dự nhận giải thưởng “Du lịch cộng đồng ASEAN”. Chị Định Thị Thu, một người dân làm du lịch tại đây, chia sẻ: “Nhờ du lịch, cuộc sống của người dân đã khá lên trông thấy, nhưng điều đáng quý nhất là chúng tôi vẫn giữ được nếp sống, phong tục và ý thức bảo vệ môi trường”.

Du khách đến Đá Bia không chỉ nghỉ trong những ngôi nhà sàn truyền thống mà còn được ăn những món do chính tay gia chủ chế biến từ nguyên liệu “cây nhà lá vườn” như cá sông Đà nướng, lợn mán thui luộc, rau rừng đồ chấm lòng cá, và lắng nghe những câu chuyện về văn hóa Mường Ao Tá đặc sắc. Tương tự, tại xóm Ké, gia đình chị Lường Thị Thảo đã có hơn 10 năm gắn bó với mô hình homestay. “Du lịch đã làm thay đổi đời sống, thu nhập của gia đình và cả xóm”, chị Thảo tự hào nói. Người dân đã học cách làm du lịch chuyên nghiệp hơn, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa để mang đến cho du khách những trải nghiệm chân thực nhất.

Cú hích từ hạ tầng và làn sóng đầu tư

Khu du lịch sinh thái Ngòi Hoa - có nhiều sản phẩm du lịch chất lượng đáp ứng nhu cầu du khách

Những tiềm năng vô giá của Hồ Hòa Bình đang được “đánh thức” bởi một cú hích mạnh mẽ từ đầu tư hạ tầng và các dự án quy mô lớn. Tuyến đường cao tốc Hòa Lạc - Hòa Bình rút ngắn thời gian di chuyển từ Hà Nội, tuyến đường 435 nối thành phố với cảng Thung Nai - Vịnh Ngòi Hoa (Mường Hoa) được nâng cấp, và đặc biệt là dự án cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu đang được triển khai mở rộng mở, các tuyến đường ven hồ đang được đầu tư, tạo nên sức hút cho phát triển du lịch hồ Hòa Bình.

Khu vực hồ hiện có 16 dự án du lịch với tổng vốn khoảng 3.300 tỷ đồng đang được triển khai, tập trung vào phân khúc nghỉ dưỡng sinh thái cao cấp và vui chơi giải trí. Tiêu biểu như dự án Khu du lịch thiên nhiên Robinson (Đảo Sung), Khu nghỉ dưỡng và sinh thái hồ Hòa Bình của Công ty Lạc Hồng, hay dự án Shoshin Binh Thanh (WorldHotels Spa & Resort) được kỳ vọng sẽ nâng tầm chất lượng dịch vụ, tạo ra một “thiên đường nghỉ dưỡng” thực thụ.

Tại vùng lõi của khu du lịch quốc gia, xã Mường Hoa (trước đây là Suối Hoa) đang chứng kiến sự thay đổi. Dự án khu du lịch sinh thái Ngòi Hòa của công ty Hoàng Sơn với quy mô 146ha, tổng mức đầu tư hơn 650 tỷ đồng, đã đưa vào khai thác giai đoạn 1. Những căn villa sang trọng, bungalow ẩn mình giữa thiên nhiên, cùng chuỗi tiện ích như bến du thuyền, khu cắm trại, khu trải nghiệm văn hóa ẩm thực... đang mang đến những sản phẩm du lịch mới mẻ, đẳng cấp, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách. Không chỉ nằm ở những resort sang trọng, sức hút của hồ Hòa Bình còn ở sự đa dạng hóa các hoạt động trải nghiệm. Chèo thuyền kayak trên mặt hồ xanh biếc đã trở thành một “đặc sản”, thu hút hàng trăm vận động viên và du khách tham gia trong các giải đấu thường niên.

Những cung đường ven hồ được mở rộng, cứng hóa tạo điều kiện lý tưởng cho các hoạt động đạp xe, đi bộ trekking khám phá các bản Mường nguyên sơ. Du khách đến đây còn có thể tham gia các chương trình Team Building, khám phá hang động karst, học cách cất vó bắt cá, hay tham gia lớp học nấu ăn ẩm thực xứ Mường. Ngay cả những hoạt động tưởng chừng đơn giản như thăm một “quán tự giác” - hình thức mua bán không người bán của người Mường Ao Tá - cũng trở thành một trải nghiệm văn hóa độc đáo.

Đến với xóm Mơ (xã Hiền Lương), du khách sẽ ngỡ ngàng trước sự kết hợp hài hòa giữa nét đẹp truyền thống và tiện nghi hiện đại. Hàng loạt khu nghỉ dưỡng, homestay cao cấp như Mơ Village, Xoan Retreat, Hồ Tằm Homestay... đang hoạt động tốt, cung cấp đầy đủ tiện ích từ bể bơi vô cực, bể sục onsen, phòng xông hơi cho đến các khu vui chơi giải trí.

Với hơn 100 cơ sở lưu trú, trong đó có 61 nhà nghỉ du lịch cộng đồng và 2 khu nghỉ dưỡng cao cấp, cùng hàng trăm phương tiện vận chuyển khách, du lịch Hồ Hòa Bình đang từng bước đáp ứng các tiêu chí của một Khu du lịch quốc gia. Các cơ quan quản lý đang đẩy mạnh quy hoạch, thu hút những nhà đầu tư có tầm và có tâm để xây dựng các sản phẩm du lịch đẳng cấp nhưng vẫn hài hòa với thiên nhiên.

Lê Chung