Nâng cao hiệu quả hoạt động thiết chế văn hóa, thể thao vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Tự hào là vùng đất có bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa, là nơi giao thoa, hội tụ của các dân tộc anh em, tỉnh ta hiện có 32 thành phần dân tộc cùng chung sống. Trong đó, dân tộc thiểu số (DTTS) là trên 1 triệu người gồm đồng bào các dân tộc: Mường, Dao, Sán Dìu, Thái, Tày, còn lại là các DTTS khác. Trong những năm qua, các thiết chế văn hoá - thể thao vùng DTTS đã đóng góp quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh, đồng thời giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa đa dạng và độc đáo của mình.

Múa Keng loóng - di sản văn hoá phi vật thể quốc gia của người Thái, được gìn giữ, lan toả trong đời sống văn hoá Mai Châu.

Với 148 đơn vị hành chính cấp xã, qua kết quả rà soát bước đầu, dự kiến toàn tỉnh có khoảng 90/148 xã thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi (tương đương tỷ lệ trên 60% số xã toàn tỉnh). Từ nhiều đời nay, đồng bào các DTTS và miền núi luôn đoàn kết, tương trợ giúp đỡ nhau trong cuộc sống, biết giữ gìn, phát huy bản sắc văn hoá truyền thống của dân tộc mình. Dù mỗi dân tộc đều có những đặc điểm riêng về ngôn ngữ, trang phục, lễ hội, ẩm thực, nhà cửa, phong tục tập quán... chính sự khác biệt đó đã tạo nên đặc trưng văn hoá rực rỡ và đậm đà bản sắc.

Trong những năm qua, kết quả thực hiện công tác dân tộc và chính sách dân tộc đã đem lại nhiều hiệu quả thiết thực, làm thay đổi cơ bản bộ mặt vùng đồng bào DTTS và miền núi. Trong đó có vai trò, vị trí của các thiết chế văn hóa - thể thao tại các xã, thôn vùng đồng bào DTTS, miền núi đã góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc trong tỉnh. Nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân trong việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống. Đồng thời đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu hưởng thụ văn hóa, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào dân tộc.

Các chương trình mục tiêu quốc gia hàng năm đều được Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tham mưu tập trung hỗ trợ cho các xã miền núi, vùng sâu, vùng xa của tỉnh, phục vụ đồng bào DTTS hỗ trợ tu bổ di tích, phục dựng lễ hội, cấp phát ấn phẩm sách, báo.... Thực hiện hỗ trợ cơ sở vật chất kỹ thuật cho du lịch cộng đồng như: Cải tạo cảnh quan một số làng bản du lịch cộng đồng; hỗ trợ chăn ga gối đệm, téc nước... và mở các lớp bồi dưỡng nghiêp vụ du lịch cho một số bản du lịch trên khu du lịch hồ Hòa Bình; hỗ trợ xây dựng điểm du lịch đạt chuẩn OCOP cho xóm Đá Bia, xóm Mỗ, xóm Sưng... Quảng bá tiềm năng điểm du lịch cộng đồng trên các phương tiện thông tin đại chúng (báo, đài truyền hình Trung ương và địa phương); xây dựng trang web cho điểm du lịch cộng đồng xóm Mu, xóm Mừng; xây dựng trang facebook, Fanpage cho điểm du lịch cộng đồng Hang Kia... xây dựng nhiều phóng sự chuyên đề, sách quảng bá du lịch cộng đồng của tỉnh để quảng bá du lịch cộng đồng. Hoạt động tại các thiết chế văn hóa, thể thao được tổ chức đa dạng; bám sát chức năng, nhiệm vụ được giao và quy định của pháp luật.

Ngoài ra, tỉnh còn tập trung xây dựng các mô hình trải nghiệm, tìm hiểu văn hóa đặc thù các DTTS người Mường, người Dao phục vụ nhân dân và du khách tại Điểm du lịch văn hóa cộng đồng; triển khai xây dựng các mô hình câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa dân gian tại các thôn vùng đồng bào DTTS và miền núi, vùng di dân tái định cư; tổ chức các hoạt động thi đấu thể thao truyền thống cho đồng bào dân tộc tại các thiết chế văn hóa - thể thao cấp xã, thôn, với các môn thể thao tiêu biểu của vùng đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh, gồm: Bắn nỏ, Đẩy Gậy, Tung còn, đánh đồng mảng và Kéo co... Hỗ trợ xây dựng tủ sách cộng đồng cho các xã vùng đồng bào DTTS và miền núi gắn với đẩy mạnh hoạt động của các thiết chế văn hóa - thể thao cơ sở.

Du khách nước ngoài trải nghiệm đánh chiêng cùng phụ nữ Mường Đà Bắc.

Đồng chí Nguyễn Thanh Xuân - Trưởng phòng Quản lý Văn hoá, Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch cho biết: Để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của thiết chế văn hoá, thể thao vùng đồng bào DTTS trong giai đoạn tới, cần triển khai thực hiện đồng bộ, có hiệu quả “Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030”. Trọng tâm là bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS gắn với phát triển du lịch. Sớm hoàn thành công tác kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn tỉnh. Xây dựng lộ trình đầu tư, bảo tồn các giá trị di sản văn hoá phi vật thể tiêu biểu. Tổ chức trưng bày, trình diễn các món ăn, ẩm thực đặc sắc của các dân tộc. Xây dựng các tour, tuyến du lịch kết nối với các điểm di tích, danh thắng tập trung nhiều đồng bào DTTS sinh sống, tạo thành các điểm đến cho du khách. Tăng cường quảng bá và gìn giữ bản sắc văn hoá truyền thống của các dân tộc trong tỉnh...

Thiết chế văn hóa, thể thao tại các xã, thôn vùng đồng bào DTTS, miền núi hoạt động hiệu quả đã giúp ổn định tình hình kinh tế, đời sống nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh, an sinh xã hội được bảo đảm; trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Đồng bào các dân tộc luôn nêu cao tinh thần đoàn kết, phát huy nội lực, tích cực lao động, học tập, sản xuất phát triển kinh tế. Đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào DTTS từng bước được cải thiện, giảm dần khoảng cách phát triển giữa vùng DTTS với các khu vực khác.

Trong giai đoạn phát triển mới, hệ thống thiết chế văn hóa - thể thao của đồng bào DTTS tỉnh càng cần quan tâm đầu tư, phát triển hơn nữa, giúp đồng bào ngày càng hòa nhập với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, cùng các dân tộc của tỉnh xây dựng đời sống ấm no, hạnh phúc.

Hương Giang