Tự hào vùng đất khởi nguồn dân tộc

Tám mươi năm kể từ mùa thu lịch sử 1945, hào khí Cách mạng tháng Tám vẫn còn nguyên vẹn trong ký ức dân tộc, như một bản hùng ca bất diệt mở đường cho nền độc lập, tự do, hạnh phúc hôm nay. Trong dòng chảy hào hùng ấy, Phú Thọ đã khắc ghi dấu ấn đặc biệt với vai trò là vùng đất hun đúc tinh thần yêu nước, kết tinh truyền thống đấu tranh bất khuất của dân tộc, trở thành nguồn lực vô giá cho thắng lợi của cách mạng.

Không phải ngẫu nhiên mà chỉ khi đặt chân đến Khu Di tích lịch sử Đền Hùng, Chủ tịch Hồ Chí Minh mới ân cần dò dặn: “Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. Bởi Đền Hùng ở tỉnh Phú Thọ không chỉ là địa danh mang tính biểu tượng, mà còn là không gian thiêng lưu giữ linh hồn dân tộc Việt. Từ thời đại các vua Hùng dựng nước Văn Lang qua hàng ngàn năm đấu tranh dựng nước và giữ nước, đất Phú Thọ luôn là nơi sản sinh, hội tụ và lan tỏa những giá trị lịch sử – văn hóa mang đậm bản sắc Việt.

Bác Hồ căn dặn cán bộ, chiến sĩ Đại đoàn quân Tiên Phong tại Khu Di tích lịch sử Đền Hùng ngày 19/9/1954.

(Ảnh TTXVN)

Truyền thống ấy không chỉ tồn tại trong huyền thoại, mà được minh chứng qua từng mốc son lịch sử của dân tộc. Trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, vùng đất này luôn là hậu phương vững chắc, là địa bàn chiến lược nối liền miền núi với đồng bằng, là phên dậu bảo vệ Kinh thành xưa. Người Phú Thọ, dù là nông dân, học sinh, trí thức hay binh lính đều mang trong mình tinh thần sẵn sàng xả thân vì Tổ quốc.

Trong cao trào Cách mạng tháng Tám, Phú Thọ là một trong những địa phương sớm có phong trào Việt Minh phát triển mạnh. Từ năm 1943–1944, nhiều cơ sở cách mạng, hội cứu quốc, đội tự vệ đã hình thành tại các địa phương như Thanh Ba, Lâm Thao, Hạ Hòa, Tam Nông... Các đội du kích hoạt động công khai, tổ chức mít tinh, treo cờ, rải truyền đơn... tạo không khí cách mạng sôi sục khắp vùng.

Chỉ trong vòng chưa đầy 10 ngày sau khi Tổng khởi nghĩa bùng nổ ở Hà Nội (19/8), các địa phương trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đã lần lượt nổi dậy giành chính quyền. Ngay sau khi chính quyền cách mạng được thiết lập trên toàn tỉnh, dòng người từ khắp nơi đã đổ về Đền Hùng để dâng hương tưởng niệm các Vua Hùng như một nghi lễ thiêng liêng thể hiện lời thề giữ nước, giữ độc lập.

Phú Thọ không chỉ góp phần vào thành công của Cách mạng tháng Tám bằng lực lượng, hậu cần, mà còn bằng chính tinh thần cội nguồn, là nơi hun đúc niềm tin son sắt vào con đường cách mạng mà Đảng ta đã lựa chọn. Từ khởi đầu ấy, Phú Thọ bước vào kỷ nguyên độc lập cùng cả nước, tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và công cuộc đổi mới, xây dựng đất nước.

Năm 1962, Bác Hồ về thăm thị xã Phú Thọ, Người trò chuyện, căn dặn nhiều việc làm cụ thể trước hơn 3 vạn người. (Ảnh tư liệu)

Sau quá trình sáp nhập, Phú Thọ hôm nay là sự hội tụ của 3 vùng đất: Phú Thọ cũ – đất Tổ linh thiêng; Vĩnh Phúc – quê hương cách mạng với những chiến khu kiên cường như Ngọc Thanh; Hòa Bình – xứ Mường hùng vĩ, nơi có các căn cứ cách mạng Mường Khói, Thạch Yên... vang danh trong kháng chiến chống Pháp.

Sự hợp nhất này không chỉ là quyết định hành chính – địa lý, mà là bước chuyển mình lịch sử để hình thành một Phú Thọ mới có quy mô lớn hơn, tiềm lực mạnh hơn, bản sắc văn hóa hơn. Về địa chính trị, đây là vùng đất giữ vai trò trung tâm kết nối vùng trung du, miền núi phía Bắc với đồng bằng Bắc Bộ, là điểm tựa chiến lược trong phát triển kinh tế và an ninh – quốc phòng của đất nước.

Về văn hóa – lịch sử, Phú Thọ mới mang trong mình 3 dòng chảy bản sắc: Văn hóa Hùng Vương, văn hóa nông nghiệp đồng bằng và văn hóa Mường. 3 sắc màu ấy không tách rời nhau mà đan xen, cộng hưởng, tạo nên một không gian văn hóa giàu bản sắc, có chiều sâu lịch sử và sức lan tỏa mạnh mẽ.

Từ thời điểm Đảng ra đời (1930) đến Cách mạng tháng Tám năm 1945, từ kháng chiến đến hòa bình, đất và người Phú Thọ chưa bao giờ lùi bước trước bất cứ gian khó, hiểm nguy nào mà luôn dũng cảm, kiên cường trong chiến đấu, năng động, sáng tạo và cần cù trong lao động, học tập. Khí chất ấy được hun đúc từ truyền thống đoàn kết, ý chí vươn lên và niềm tin son sắt vào tương lai tươi sáng của dân tộc.

Kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám là dịp để thế hệ hôm nay soi chiếu lại lịch sử, nhìn lại chặng đường đã qua để tự hào, nhưng cũng để tự vấn lại mình liệu đã thực sự nối tiếp được tinh thần ấy? Trong bối cảnh đất nước hội nhập, phát triển nhanh và sâu rộng, điều quan trọng hơn cả là phải giữ được tâm thế Phú Thọ luôn vững vàng, bản lĩnh, không ngừng đổi mới.

Từ một tỉnh trung du vốn không nhiều thế mạnh, Phú Thọ giờ đây đang chuyển mình mạnh mẽ, đặc biệt sau khi hợp nhất ba vùng đất. Với hàng loạt dự án hạ tầng chiến lược, khu công nghiệp quy mô lớn, đô thị hiện đại, Phú Thọ đã và đang trở thành điểm sáng thu hút đầu tư phía Bắc. Bên cạnh đó, lễ hội Đền Hùng – tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương được UNESCO công nhận tiếp tục là điểm nhấn văn hóa tâm linh thu hút hàng triệu lượt khách mỗi năm.

Phú Thọ được kỳ vọng sớm trở thành một trong những tỉnh có quy mô kinh tế hàng đầu khu vực phía Bắc.

Nhưng hơn cả là kỳ vọng về một Phú Thọ bản lĩnh trong hành động, nhân văn trong phát triển, biết phát huy hào khí xưa để giải quyết bài toán hôm nay. Đó là bài toán xây dựng và phát triển các mặt kinh tế, an sinh xã hội sao cho bền vững; giải pháp nào để giữ gìn bản sắc văn hóa trong xu hướng đô thị hóa và hội nhập ngày càng sâu rộng; kế hoạch nào cho việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, cải thiện và nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân...

Thực tiễn lịch sử cho thấy, Cách mạng tháng Tám thành công không chỉ nhờ thời cơ, mà còn bởi sự lãnh đạo, chỉ đạo tài tình và sáng suốt của Đảng, Bác Hồ kính yêu; sự chuẩn bị kiên trì, bền bỉ và đồng lòng, nhiệt huyết, dũng cảm vô song của toàn dân. Như thế, tương lai Phú Thọ cũng cần một sự chuẩn bị tương tự, từ ý chí chính trị đến sự đồng thuận xã hội, từ tầm nhìn chiến lược đến hành động cụ thể.

Tám mươi năm trôi qua nhưng âm vang Cách mạng tháng Tám chưa bao giờ phai nhạt. Với vùng đất Phú Thọ, nơi khởi nguồn dân tộc, nơi hun đúc truyền thống đấu tranh kiên cường và ý chí bất khuất, hào khí ấy lại càng sâu đậm. Nó như một dòng chảy ngầm, len lỏi trong tâm thức mỗi người con nơi đây, âm thầm bồi đắp bản lĩnh, ý chí, khát vọng cho từng bước phát triển.

Phú Thọ hôm nay không chỉ tự hào là Đất Tổ Hùng Vương, mà còn đang viết tiếp câu chuyện của chính mình, một vùng đất mang hào khí cách mạng, ý chí kiến thiết và tầm nhìn hội nhập. Đó chính là lời khẳng định mạnh mẽ: Dù trải qua bao biến thiên thời cuộc, khí chất Phú Thọ, khí chất từ cội nguồn dân tộc chưa bao giờ ngừng tỏa sáng.

Quang Nam