Xây dựng đời sống văn hóa đậm đà bản sắc

Trung tuần tháng 7, chúng tôi có dịp trở lại thăm phường Kỳ Sơn. Sau sáp nhập, phường Kỳ Sơn trở thành địa bàn rộng lớn với 30 xóm, có hơn 65% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số. Việc xây dựng đời sống văn hóa mới tại khu dân cư có sự chung sức của chính quyền và nhân dân trên địa bàn.

Thực hiện chủ trương sáp nhập đơn vị hành chính, phường Kỳ Sơn mới được thành lập trên cơ sở hợp nhất phường Kỳ Sơn cũ, xã Mông Hóa và xã Độc Lập. Đây là phường có diện tích tự nhiên lớn, dân cư đông với 65% là đồng bào dân tộc Mường và Dao sinh sống tại 30 khu dân cư.

Anh Nguyễn Trung Thông - chuyên viên Phòng Văn hóa - Xã hội phường Kỳ Sơn cho biết: Những năm gần đây, chính quyền phường Kỳ Sơn (cũ) và các xã trước sáp nhập đã xác định rõ xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư là nhiệm vụ trung tâm nhằm gắn kết cộng đồng, nâng cao ý thức công dân và bảo tồn giá trị truyền thống. Trong một chỉnh thể hành chính mới, thách thức đặt ra là vừa giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống vừa nâng cao chất lượng đời sống tinh thần cho người dân.

Cán bộ và nhân dân Tổ dân phố số 9, phường Kỳ Sơn trao đổi công tác bảo tồn các giá trị văn hoá trên địa bàn.

Trong các khu dân cư, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” thời gian qua được triển khai sâu rộng. Nhiều nhà văn hóa xóm được cải tạo, xây mới, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cộng đồng. Tại các xóm trước đây thuộc xã Mông Hóa, nhiều điểm sinh hoạt cộng đồng được đầu tư đồng bộ với sân thể thao, nhà văn hóa và hệ thống điện chiếu sáng. Những không gian này trở thành nơi tổ chức lễ hội, sinh hoạt văn nghệ, các buổi tuyên truyền pháp luật và trao đổi kinh nghiệm sản xuất, nuôi dạy con cháu.

Một điểm sáng trong phong trào xây dựng đời sống văn hóa mới là Tổ dân phố số 9 - khu dân cư tiêu biểu tại phường Kỳ Sơn. Anh Nguyễn Văn Hữu - Tổ trưởng Tổ dân phố số 9 chia sẻ: Tổ có 163 hộ, 823 nhân khẩu. Những năm qua, hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao của tổ phát triển mạnh. Các ngày lễ lớn của đất nước, của địa phương đều được tổ chức. Nhà văn hóa của tổ rộng 150m2, là nơi sinh hoạt cộng đồng của cán bộ và nhân dân trên địa bàn. Tổ có 1 đội cồng chiêng giữ gìn bản sắc dân tộc, quy tụ mọi lứa tuổi tham gia với 12 thành viên tích cực luyện tập, truyền dạy cho thế hệ trẻ. Khi phường có hoạt động, đội tích cực tham gia biểu diễn. Bên cạnh đó, nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao được tổ chức sôi nổi, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân. Năm 2024, thu nhập bình quân của tổ đạt 85 triệu đồng/người; 97% hộ được công nhận gia đình văn hóa.

Phường Kỳ Sơn đặc biệt coi trọng bảo tồn giá trị truyền thống, trong đó, vai trò của các nghệ nhân dân gian, người uy tín trong cộng đồng dân tộc thiểu số được phát huy mạnh mẽ. Điển hình như Nghệ nhân ưu tú Đinh Thị Thảo - người con dân tộc Mường là một trong những tấm gương tiêu biểu trong việc truyền dạy dân ca, các làn điệu cổ và nghi lễ truyền thống cho thế hệ trẻ.

Không chỉ chú trọng hoạt động văn hóa, phường Kỳ Sơn còn phát động phong trào chỉnh trang cảnh quan môi trường, xây dựng tuyến phố sáng - xanh - sạch - đẹp. Các khu dân cư thường xuyên tổ chức ra quân dọn dẹp vệ sinh, trồng cây xanh, treo cờ Tổ quốc đồng bộ vào các dịp lễ, Tết. Việc tang, việc cưới, việc hội dần được đưa vào nền nếp, thực hiện theo hướng văn minh, tiết kiệm...

Đặc biệt, trong quá trình sáp nhập, phường đang kiện toàn các thiết chế văn hóa theo tiêu chí đô thị. Các xóm vùng cao thuộc địa bàn xã Độc Lập (cũ) bước đầu được đầu tư điện, đường, trường, trạm. Người dân thuận tiện hơn trong tiếp cận dịch vụ công, chăm sóc y tế và giáo dục. Trẻ em có nơi học tập khang trang. Người già có nơi tập thể dục và sinh hoạt văn hóa...

Có thể khẳng định, xây dựng đời sống văn hóa mới tại phường Kỳ Sơn sau sáp nhập không chỉ là bài toán hạ tầng mà là hành trình khơi dậy sức mạnh cộng đồng. Từ các xóm người Mường, người Dao đến các tổ dân phố, mỗi hoạt động gìn giữ bản sắc văn hóa, xây dựng khu dân cư đều góp phần kiến tạo một môi trường sống nhân văn, hiện đại, gắn kết. Đây là cách để Kỳ Sơn vừa phát triển đô thị vừa giữ gìn hồn cốt quê hương.

Hương Lan