Nhìn lại công tác phòng chống thiên tai:

Chủ động - kịp thời - không bị động, nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức

Từ đầu năm 2025, trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đã trải qua nhiều đợt mưa lớn, dông lốc. Đặc biệt, là chịu ảnh hưởng nặng nề từ cơn bão số 3 (bão WIPHA), gây thiệt hại về người, nhà cửa, hạ tầng và sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, nhờ sự chủ động trong công tác phòng, chống thiên tai (PCTT), chính quyền và nhân dân trên địa bàn tỉnh đã kịp thời ứng phó, giảm thiểu thiệt hại, bảo vệ tính mạng và tài sản cho người dân.

Nhờ sự chủ động trong công tác phòng, chống thiên tai từ công tác chỉ đạo đến đảm bảo cơ sở vật chất đã góp phần giảm thiểu thiệt hại, bảo vệ tính mạng của người dân.

(Ảnh: đồng chí Đinh Công Sứ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh và lãnh đạo các ngành chức năng trực tiếp kiểm tra, chỉ đạo công tác phòng chống thiên tai tại các điểm xung yếu trên địa bàn tỉnh trong cơn bão số 3 vừa qua).

Chủ động ứng phó từ cơ sở hạ tầng đến công tác chỉ đạo

Phú Thọ nằm trong hệ thống liên kết thủy văn của các tỉnh trung du Bắc Bộ, với mạng lưới sông ngòi dày đặc gồm sông Thao, sông Đà, sông Lô, sông Chảy, sông Bứa... Cùng với đó là hệ thống đê điều dài hơn 715 km. Trong đó, có gần 158km đê từ cấp III trở lên. Hệ thống này cơ bản đáp ứng yêu cầu phòng chống lũ, song vẫn còn 14 trọng điểm và vị trí xung yếu cần đặc biệt theo dõi.

Cùng với hệ thống đê điều, toàn tỉnh có 1.541 hồ đập các loại. Trong đó, nhiều công trình đã được xây dựng từ 30 - 40 năm trước. Dù đã được kiểm tra, khắc phục sự cố và đảm bảo an toàn, nhưng vẫn còn 64 công trình có dấu hiệu hư hỏng, cần cải tạo, nâng cấp. Ngoài ra, 15 trạm bơm tiêu trên toàn tỉnh đã sẵn sàng vận hành khi có tình huống úng ngập.

Trong điều kiện thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp sau sáp nhập, tỉnh Phú Thọ đã sớm kiện toàn Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự, PCTT và TKCN để chỉ đạo điều hành xuyên suốt, không để trống vị trí hay ngắt quãng trong tổ chức ứng phó với thiên tai.

Theo nhận định của đồng chí Hoàng Đình Tráng, Phó Giám đốc Sở NN&MT tỉnh thì sau sáp nhập, mặc dù lực lượng chuyên trách có tinh giản nhưng chính quyền cấp xã đã linh hoạt điều phối, phân công nhiệm vụ, rà soát và điều chỉnh phương án ứng phó thiên tai phù hợp với tình hình mới. Mọi công điện, thông báo đều được chuyển tới tận xã thông qua hệ thống Zalo nhóm kết nối từ cấp tỉnh đến 148 xã, phường trong toàn tỉnh.

Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh hứng chịu nhiều đợt thiên tai gây sạt lở đất. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại toàn bộ các điểm sạt lở trên các tuyến đường giao thông đã cơ bản được khắc phục.

Theo thống kê, từ đầu năm 2025 đến nay, toàn tỉnh Phú Thọ đã hứng chịu nhiều đợt thiên tai lớn, đặc biệt là mưa cục bộ và dông lốc bất thường. Nhiều trạm đo mưa ghi nhận lượng mưa vượt 1.000mm như tại trạm Xuân Đài (1.560mm), Tam Thanh (1.425mm), Đại Phạm (1.368mm)... khiến nhiều khu vực bị ngập úng, sạt lở đất. Đặc biệt, trong đợt ảnh hưởng của bão số 3 vừa qua, toàn tỉnh đã phải sơ tán khẩn cấp 732 hộ dân với khoảng 2.300 người khỏi khu vực có nguy cơ sạt lở và lũ quét.

Từ đầu năm 2025 đến nay, thiên tai đã gây nhiều thiệt hại trên các tuyến đường giao thông trên địa bàn tỉnh

Thiên tai cũng khiến 1 người thiệt mạng, 345 nhà bị tốc mái, cùng nhiều thiệt hại về giao thông, lưới điện, cơ sở giáo dục, sản xuất nông nghiệp. Ước tính tổng thiệt hại hơn 20 tỷ đồng. Đây được xem là mức thiệt hại thấp trước diễn biến phức tạp, nguy hiểm của cơn bão số 3.

Đồng chí Đinh Công Sứ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết: từ thực tiễn công tác phòng chống thiên tai, chúng ta đã rút ra được nhiều bài học quý giá là phải luôn chủ động, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống về thiên tai, bão lũ. Ngay khi có thông tin áp thấp nhiệt đới, tỉnh đã ban hành công điện, kích hoạt các phương án ứng phó bão, huy động lực lượng sơ tán dân, rà soát các công trình xung yếu và thực hiện tiêu nước đệm tại các trạm bơm. Giữ thế chủ động trước mưa bão.

Giữ thế chủ động trong phòng chống thiên tai, lực lượng chức năng đã tổ chức di chuyển hơn 50 hộ dân khu vực hạ lưu sông Đà về nơi tránh trú an toàn trong cơn bão số 3 vừa qua.

Theo đó, ngay từ khi bão số 3 còn ở ngoài khơi, cách xa đất liền, UBND tỉnh đã có các chỉ đạo sát sao bằng việc ban hành liên tiếp 3 công điện khẩn, chỉ đạo từng xã phường chủ động triển khai phương án ứng phó.

Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự, PCTT và TKCN tỉnh tổ chức các đoàn công tác kiểm tra thực tế tại các khu vực xung yếu. Chỉ đạo các lực lượng chức năng nhanh chóng, khẩn trương di dời dân; huy động lực lượng tại chỗ khắc phục sự cố sạt lở, thông tuyến giao thông, kiểm tra đê điều, đập hồ, đảm bảo an toàn cho tàu thuyền trên các sông hồ.

Do vậy, ngay trong thời điểm diễn ra mưa bão và sau khi cơn bão số 3 và hoàn lưu của cơn bão kết thúc toàn bộ sự cố do mưa bão gây ra đã cơ bản được khắc phục, các hộ dân đã trở về nơi ở sau sơ tán, không ghi nhận thêm thiệt hại về người.

Vẫn còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức

Dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, song theo đánh giá của Sở NN&MT tỉnh thì công tác phòng chống thiên tai (PCTT) trên địa bàn tỉnh vẫn đối mặt với không ít khó khăn.

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực nhưng theo đánh giá, công tác phòng chống thiên tai trên địa bàn tỉnh vẫn còn gặp không ít khó khăn, nhất là ở địa bàn vùng núi.

Sự thay đổi trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp khiến việc phân công nhiệm vụ đôi khi chưa đồng đều, một số cán bộ có kinh nghiệm bị điều động, luân chuyển khiến công tác phối hợp bị gián đoạn. Ở cấp xã, cán bộ phụ trách công tác PCTT phần lớn là kiêm nhiệm, thiếu thiết bị như xuồng, áo phao, hệ thống cảnh báo sớm...

Một số khu vực miền núi, địa hình phức tạp, như các xã Tân Mai, Pà Cò, Thanh Sơn, Đà Bắc, Quy Đức, Đức Nhàn, Tân Sơn, Xuân Đài... thường xuyên xảy ra sạt lở, lũ quét; hệ thống ngầm tràn dễ bị ngập sâu gây mất an toàn. Thêm vào đó, một bộ phận người dân còn hạn chế trong tiếp nhận thông tin, chưa có thói quen sơ tán, phòng ngừa, khiến công tác PCTT còn gặp nhiều khó.

Cán bộ xóm Kia xã Quy Đức thăm hỏi và kiểm tra khu vực có nguy cơ sạt lở, ảnh hưởng đến các hộ dân trong xóm.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Công Sứ thì trong bối cảnh thời tiết còn nhiều diễn biến bất thường, tỉnh Phú Thọ xác định tinh thần “4 tại chỗ” và nguyên tắc “chủ động từ sớm, từ xa” là then chốt để giảm thiểu thiệt hại. Trong đó, UBND tỉnh sẽ chỉ đạo các ngành chức năng tiếp tục kiểm tra, đánh giá, nâng cấp các công trình đê điều, hồ đập xuống cấp; đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng; củng cố lực lượng PCTT cấp xã; đồng thời từng bước triển khai Luật Phòng thủ dân sự theo hướng dẫn của Chính phủ.

Mùa mưa bão 2025 đang còn ở phía trước với nhiều bất định. Song, với sự chỉ đạo quyết liệt, vào cuộc đồng bộ của các cấp chính quyền và sự đồng lòng của người dân, tỉnh Phú Thọ đã, đang và sẽ từng bước xây dựng một hệ thống PCTT chủ động, linh hoạt, hiệu quả, hạn chế tối đa thiệt hại, bảo vệ an toàn cuộc sống cho nhân dân.

Mạnh Hùng