Khám phá du lịch trên “Nóc nhà xứ Mường”

Xã Vân Sơn được mệnh danh là “Nóc nhà xứ Mường”, hay còn được nhắc đến với tên gọi “Thung mây”. Nằm ở độ cao khoảng 1.000m so với mực nước biển, nơi đây có khí hậu mát mẻ, cảnh quan hùng vĩ với vẻ đẹp cũng những tầng mây tựa như dải lụa vắt ngang lưng chừng núi vào mỗi sớm, chiều.

Vẻ đẹp hoang sơ và hùng vĩ nơi “Nóc nhà xứ Mường”.

Từ trục quốc lộ 6 qua địa phận xã Mường Bi chừng 10 km, du khách bước vào hành trình khám phá “Nóc nhà xứ Mường”. Trên cung đường vùng cao ngoằn ngoèo như thử thách tay lái, bạn có cơ hội rong ruổi ngắm khung cảnh miền núi với thác nước, rừng cây, những thung lũng trồng rau su su xanh mướt, trải dài, những nếp nhà sàn của đồng bào dân tộc thấp thoáng nhìn ra chân ruộng bậc thang.

Vùng quýt Nam Sơn đặc sản đón du khách tham quan, trải nghiệm hoạt động hái quả.

Du lịch “Thung mây” có sức hút bốn mùa. Mùa này, đồng bào vùng cao đang bước vào vụ thu hoạch đặc sản quýt Nam Sơn. Nhiều đoàn khách háo hức lên “Nóc nhà xứ Mường” để trải nghiệm du lịch hái quả. Du khách Nguyễn Lê Anh Thư (Hà Nội) hào hứng chia sẻ: Có hoạt động hái quả tại vườn, chuyến đi của chúng mình thêm vui, thêm gắn kết. Chúng mình đã dành một buổi sáng hôm sau trước khi trở về Hà Nội để thăm vườn, nghe bà con kể chuyện về nguồn gốc cây quýt cổ trồng trên đất Vân Sơn, được tự tay thu hái, thưởng thức quả ngọt, trái thơm tại vườn. Đúng mùa quýt đặc sản chín nên chúng mình tranh thủ mua nhiều về làm quà cho gia đình, bạn bè.

Các bà, các mẹ rủ nhau đi chợ phiên không quên diện trang phục váy Mường.

Lên vùng cao Vân Sơn, bạn nhớ ghé thăm phiên chợ Bò họp vào mỗi thứ Ba, Chủ nhật hàng tuần. Đây là một trong những chợ phiên nổi tiếng, kết hợp giữa nét văn hóa của đồng bào dân tộc Mường với xu hướng tiêu dùng mới của xã hội, mang đến trải nghiệm thú vị trong hành trình du lịch vùng cao Vân Sơn. Anh Hoàng Văn Sơn (Quảng Ninh) cho biết: Tôi thật sự ấn tượng với phiên chợ Bò. Dòng người đến họp chợ, chơi chợ kéo dài hàng nửa cây số tạo không khí đông vui, ai nấy đều nói cười rộn rã, tay bắt mặt mừng. Đặc biệt, tôi thấy nhiều chị em phụ nữ bán hàng, đi chợ vẫn mặc trang phục truyền thống. Hàng hóa bày bán chủ yếu là nông sản địa phương “mùa nào thức nấy”. Bà con luôn cởi mở, thân thiện chào mời tôi ghé thăm các gian hàng.

Du khách chiêm ngưỡng vẻ đẹp huyền ảo, các khối nhũ đá muôn hình vạn trạng trong lòng động Nam Sơn thuộc xóm Tớn, xã Vân Sơn.

Đối với du khách ưa mạo hiểm và yêu thích những điều kỳ thú, động Nam Sơn thuộc xóm Tớn là một điểm đến khám phá không thể bỏ lỡ khi đến Vân Sơn. Động được tìm thấy cách đây hơn 2 thập kỷ và được xếp hạng di tích cấp quốc gia vào năm 2008 nhờ quy mô và vẻ đẹp huyền bí. Các nhà khoa học đã công nhận Nam Sơn là hang động đẹp và hấp dẫn nhất trong quần thể các hang động được phát hiện tại Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Sơn – Ngổ Luông với những khối đá phát triển qua quá trình khoảng 250 triệu năm. Trong động được chia thành 3 ngăn, ngăn giữa có hồ nước rộng với độ sâu 2 – 7 mét, nước hồ trong vắt, mát lạnh quanh năm. Động sở hữu một “kho tàng” gồm các cột đá, nhũ đá, măng đá, rèm đá rất đặc sắc cùng nhiều cổ vật liên quan đến lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng, nơi trú ngụ của nhiều loài dơi, động vật và sinh vật đặc hữu.

Tại vùng cao Vân Sơn còn có một số sản phẩm du lịch mới đang chờ du khách khám phá, tiêu biểu như: Lên núi săn mây kết hợp ngắn cảnh thiên nhiên, tận hưởng không khí trong lành và chụp được những bức ảnh mang nét đẹp hư ảo riêng có; thư giãn tại ao Mó ăm ắp nước và khung cảnh ba bề, bốn bên hùng vĩ; bước vào thử thách đi bộ đến điểm Camp lý tưởng trên đồi U Bò. Từ đỉnh đồi này, du khách có thể phóng tầm mắt về các hướng ngắm toàn cảnh bản làng, đồng lúa, núi đồi. Không ít du khách chọn đồi U Bò là điểm dừng chân trên đường đi trekking, tổ chức hoạt động dã ngoại, đốt lửa trại hoặc cắm trại nghỉ qua đêm...

Các sản phẩm du lịch gắn với bản sắc văn hóa dân tộc Mường được giới thiệu, quảng bá đến du khách.

Từ một vùng đất ít người biết đến, Vân Sơn đến nay đã thu hút nhiều đoàn khách tham quan, trải nghiệm và bắt đầu đón được một số đoàn khách nước ngoài. Mô hình du lịch cộng đồng phát triển, góp phần tạo nguồn sinh kế bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Hoạt động đón khách lưu trú và cung cấp các dịch vụ, sản phẩm du lịch tập trung ở bản Chiến, nơi sinh sống của đồng bào Mường với những phong tục, tập quán được gìn giữ từ rất lâu đời. Du khách yêu thích lưu lại bản du lịch cộng đồng để hòa mình vào nhịp sống vùng cao với cảnh sắc yên bình, người dân thật thà, dễ mến, ẩm thực dân tộc tươi ngon, lạ miệng...

Khung cảnh làng bản yên bình ở bản Chiến thu hút du khách tham quan, trải nghiệm.

Hiện nay, xã Vân Sơn tiếp tục khai thác tiềm năng, lợi thế về tài nguyên du lịch tự nhiên (phong cảnh, hang động, thác nước, làng bản nông thôn thanh bình, yên ả) và tài nguyên du lịch nhân văn với điểm nhấn là bản sắc văn hóa dân tộc Mường. Cùng với đó, xã chú trọng đầu tư, nâng cấp hạ tầng giao thông, đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá xúc tiến du lịch, nâng cao chất lượng dịch vụ và không ngừng phát triển, làm mới sản phẩm du lịch.

Mục tiêu từ nay đến năm 2030 là khai thác có hiệu quả tài nguyên, đa dạng hóa các sản phẩm du lịch, góp phần chuyên dịch cơ cấu kinh tế, giảm nghèo, tạo động lực chính để phát triển du lịch bền vững.

Bùi Minh