“Gieo chữ” trên non cao

Kỳ 2: Cô giáo người Mông với lớp học “Tiếng Việt cho em”

Sinh ra, lớn lên ở xã Vân Hồ (Sơn La), cô giáo Giàng Thị Sao chọn gắn bó với điểm trường TH & THCS Hang Kia A bởi đây đã là quê hương, nơi cô có cả gia đình. Tại nơi này, cô Sao đã miệt mài cống hiến, gói trọn ước mơ đem con chữ thắp sáng bản Mông.

Cô giáo Giàng Thị Sao - người truyền lửa, thắp sáng ước mơ cho học sinh vùng dân tộc.

Nỗ lực xóa “rào cản” ngôn ngữ

Cô Sao kể: Những ngày đầu dạy học ở bản, các em đều là người Mông nên khả năng nghe, nói tiếng phổ thông rất hạn chế. Khi tôi giảng bài trên lớp, học sinh ở dưới nghe mà không hiểu được gì. Giờ âm nhạc, tôi hát mẫu và bắt nhịp “2 - 3” cho cả lớp hát, các em không hát theo mà lại bắt nhịp lại “2 - 3”. Vấn đề cứ lặp đi, lặp lại gây khó khăn trong việc truyền đạt và tiếp thu... Để có thể giao tiếp được với nhau, tôi phải sử dụng tiếng Việt và tiếng Mông kết hợp với các hành động của cơ thể, biểu cảm để giảng bài. Từ khi đó, các học trò chăm chú theo dõi từng cử chỉ của cô rồi làm theo.

Cô Sao dạy các trò nhỏ nắn nót từng chữ viết.

Ở ngôi trường mà cô Sao đang công tác, chỉ có một vài thầy, cô giáo là người Mông thuận lợi trong việc giao tiếp với học trò. Là người bản địa, cô hiểu được khó khăn của các thầy, cô giáo trước mỗi năm học mới đến, đặc biệt là các cô giáo dạy các lớp 1, 2, 3 trong truyền tải kiến thức, cũng như những thiệt thòi của các em nhỏ vì bất đồng ngôn ngữ nên không hiểu và tiếp thu hết được kiến thức, kỹ năng thầy cô truyền đạt.

Lớp học miễn phí “Tiếng Việt cho em” do cô Sao đứng lớp được duy trì từ năm học 2022 - 2023 đến nay.

Từ năm học 2022 - 2023, cô giáo Giàng Thị Sao tổ chức lớp học miễn phí “Tiếng Việt cho em” với mong muốn cải thiện và tăng cường tiếng Việt cho con em, nhất là các bé chuẩn bị vào lớp 1. Ý tưởng cùng việc làm ý nghĩa của cô giáo Sao được Ban Giám hiệu nhà trường ủng hộ, tạo điều kiện về địa điểm, cơ sở vật chất. Qua tuyên truyền, vận động, các bậc phụ huynh học sinh quan tâm, gửi gắm con em đi lớp.

Ngày càng có đông các em nhỏ người Mông tham gia lớp học “Song ngữ” (Việt - Mông) của cô giáo Sao.

Lớp học miễn phí “Tiếng Việt cho em” do cô Sao đứng lớp mở vào mỗi dịp hè, bắt đầu từ đầu tháng 7 đến cuối tháng 8 với 2 hình thức chính. Theo đó, vào buổi sáng các ngày trong tuần từ thứ 2 đến thứ 6, trẻ học tiếng Việt cùng cô Sao. Chiều cùng ngày, các bậc phụ huynh cho các bé đến chơi và học thêm kỹ năng giao tiếp. Cô Sao chia sẻ: Khi các bé được chơi, giao tiếp cùng với các anh, chị lớn đã biết nhiều về tiếng Việt và giao lưu với nhau, việc học tiếng phổ thông sẽ nhanh hơn.

Chính từ hoạt động tổ chức lớp học miễn phí, trẻ chuẩn bị vào lớp 1 được vui chơi và học giao tiếp, nói các câu, từ khó, cùng nhau trang bị “Tiếng Việt” để học sinh tự tin hơn trước thềm năm học mới. Khoảng cánh giữa thầy cô và các trò nhỏ về mặt giao tiếp cũng như lĩnh hội kiến thức được rút ngắn lại. Trẻ dần thông thông tiếng phổ thông, giúp tiếp thu tốt hơn, góp phần tạo chuyển biến về chất lượng giáo dục của nhà trường và địa phương.

Dưới sự dạy bảo của cô giáo Giàng Thị Sao, các em nhỏ bước vào lớp 1 tự tin hơn nhờ được trang bị tiếng Việt.

Người truyền lửa, thắp sáng ước mơ cho học sinh vùng dân tộc

Bên cạnh công tác giảng dạy, cô Giàng Y Sao nhiều năm được biết đến với vai trò Tổng phụ trách đội giàu nhiệt huyết. Là người Mông, cô hiểu tâm lý là các em rất yêu thích các hoạt động tập thể. Từ đó, cô chú trọng đổi mới phương pháp giảng dạy, tổ chức nhiều các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao và các hoạt động ngoài giờ đa dạng, sinh động nhằm thu hút các em yêu thích đến trường, bồi dưỡng cho các em kỹ năng sống để có thể tiếp cận được với nhiều điều mới mẻ. Có những học sinh yếu, kém, cô và trò sau giờ tan trường nán lại để rèn luyện, chia sẻ thêm. Nhiều khi, để tiện cho việc tập luyện, cô Sao đón các em cùng về sinh hoạt tại gia đình.

Tình cảm gần gũi, ấm áp của cô Sao giúp các học trò nhỏ giao tiếp cởi mở, hòa đồng hơn, mạnh dạn thể hiện mình trước tập thể. Qua hoạt động Đội, các em tăng sự tự tin trước đám đông và có thể tự xây dựng, tập luyện các chương trình, tiết mục văn nghệ dưới sự hướng dẫn của cô.

Cô giáo Giàng Thị Sao còn là Tổng phụ trách Đội giỏi thu hút các em học sinh tham gia các hoạt động bề nổi của nhà trường.

Ở vùng đồng bào dân tộc Mông xã Pà Cò, phần do điều kiện kinh tế khó khăn, phần vì nhận thức chưa đúng, một bộ phần phụ huynh học sinh chưa hiểu hết ý nghĩa của việc học. Có những gia đình không muốn cho con đi học, để ở nhà trông em, làm nương rẫy. Trước thực tế đó, cô Sao đã tích cực tuyên truyền, vận động phụ huynh thay đổi nhận thức, đồng thời dốc lòng yêu thương, dạy dỗ, trao truyền kiến thức, truyền lửa cho các thế hệ học trò về nghị lực, lòng kiên trì vượt khó để nuôi dưỡng, đạt được ước mơ.

Gần đây, gia đình cô Sao mở thêm cơ sở lưu trú Homestay. Ngoài giới thiệu, quảng bá và lưu giữ bản sắc văn hóa dân tộc, cơ sở lưu trú của gia đình cô trở thành điểm đến, “cầu nối” những tấm lòng thiện nguyện, đồng hành chia sẻ với học sinh nghèo vùng cao. Những món quà như: Quần áo, sách vở, đồ dùng học tập... giúp cuộc sống của các em vơi bớt khó khăn, tiếp thêm động lực đến trường.

“Với tôi, nghề dạy học ở vùng đồng bào dân tộc mang đầy ắp niềm vui và kỷ niệm về những buổi học tập, hoạt động ngoại khóa vui nhộn, các cuộc thi đầy ý nghĩa với các học sinh. Tôi sẽ luôn phấn đấu vì sự tin yêu của học trò, của phụ huynh học sinh, sự động viên khích lệ và giúp đỡ của đồng nghiệp, vì sự nghiệp trồng người, nuôi dưỡng cho những ước mơ của học sinh bay cao, bay xa...” – cô Sao tâm sự.

Ngoài trang bị tiếng Việt, cô giáo Giàng Thị Sao còn tổ chức cho các em nhỏ chơi các trò chơi giúp tăng sự tự tin, tạo không khí vui vẻ.

Những đóng góp của cô giáo Giàng Y Sao cho công tác giáo dục, phát triển công tác Đội và phong trào thanh thiếu nhi tại địa phương đã được các sở, ban, ngành, chính quyền địa phương biểu dương, ghi nhận, như: Giáo viên dạy giỏi; Tổng phụ trách Đội giỏi; Điển hình tiên tiến trong thực hiện Chỉ thị 05 về “Đẩy mạnh học tập và làm theo đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” năm học 2023 – 2024... Tới đây, cô là một trong những cá nhân tiêu biểu của tỉnh được nhận Bằng khen của Bộ Giáo dục & Đào tạo vì đã có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập” năm học 2024 – 2025.

(Còn nữa)

=>>>Kỳ 1: Thầy giáo của bản

Bùi Minh