Phát huy sức mạnh toàn dân tham gia phòng cháy, chữa cháy

Công tác phòng cháy, chữa cháy (PCCC) và cứu nạn, cứu hộ (CNCH) luôn được xác định là nhiệm vụ trọng tâm của cả hệ thống chính trị và toàn dân. Thời gian qua, các cấp ủy, chính quyền, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH trong tỉnh đã tập trung tuyên truyền, xây dựng, nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến nhằm phát huy mạnh mẽ vai trò của toàn dân trong tham gia PCCC, CNCH ở cơ sở, kịp thời ngăn chặn “giặc lửa”, giảm thiệt hại về người và tài sản.

Chiến sĩ Cảnh sát PCCC&CNCH, Công an tỉnh hướng dẫn học sinh các xã Tam Nông và Thanh Sơn thực hành chữa cháy và CNCH.

Đa dạng các mô hình huy động sức dân

Chiến đấu với “giặc lửa”, bên cạnh vai trò chủ chốt của lượng Cảnh sát PCCC và CNCH chuyên nghiệp, việc huy động sức mạnh tổng hợp tại chỗ để dập lửa đóng vai trò rất quan trọng, bởi trong hoàn cảnh ấy, mỗi tích tắc, mỗi phút giây đều được coi là “thời điểm vàng” để khống chế ngọn lửa, hạn chế thấp nhất thiệt hại về người và tài sản. Với việc chủ trì xây dựng, phát triển sâu, rộng phong trào “Toàn dân tham gia PCCC” của Công an tỉnh qua các mô hình cụ thể đã phát huy tính hiệu quả. Thông qua các mô hình đã nâng cao nhận thức, trách nhiệm, vai trò của mỗi cá nhân, cộng đồng dân cư trong công tác PCCC; đồng thời trang bị kiến thức, kỹ năng để người dân chủ động tham gia PCCC.

Với chủ trương tăng cường công tác PCCC hướng về cơ sở và chủ động khả năng sẵn sàng PCCC, CNCH của người dân, cùng phương châm “bốn tại chỗ” nhằm hạn chế thấp nhất những thiệt hại về người và tài sản có thể xảy ra, Công an tỉnh đã chủ động tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền triển khai xây dựng nhiều mô hình PCCC, được người dân đồng tình ủng hộ.

Thiếu tá Lê Xuân Trường - Phó Đội trưởng Đội Công tác Phòng cháy, Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an tỉnh chia sẻ: Cùng với nỗ lực phát huy chức năng của lực lượng PCCC chuyên nghiệp, chúng tôi luôn xác định, lực lượng tại chỗ với đông đảo quần chúng Nhân dân đóng vai trò quan trọng trong tham gia PCCC. Người dân vừa phát hiện, thông báo đến lực lượng chức năng nơi xảy ra đám cháy vừa là lực lượng đầu tiên tiếp cận, tham gia dập tắt đám cháy, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người, tài sản. Nhất là trong năm phút đầu xảy ra sự cố cháy nổ là khoảng thời gian “vàng” nhưng lực lượng chuyên nghiệp chưa thể tiếp cận ngay đám cháy.

Với ý nghĩa đó, nhiều mô hình huy động sức dân tham gia PCCC được thành lập, duy trì hoạt động có hiệu quả. Toàn tỉnh đã thành lập, duy trì, củng cố 2.154 mô hình “Tổ liên gia an toàn PCCC”; 1.205 mô hình “Điểm chữa cháy công cộng”; vận động gần 90% hộ gia đình trang bị bình chữa cháy xách tay, 100% hộ gia đình từ 2 tầng trở lên chưa có lối thoát nạn thứ 2 mở lối thoát nạn thứ 2 qua lô gia, ban công, lối lên mái. Hướng dẫn, duy trì hoạt động của 761 mô hình tổ dân cư tự quản, 115 tổ an ninh trật tự, 10 khu dân cư an toàn... Thông qua các mô hình, người dân trên địa bàn được lực lượng Cảnh sát PCCC chuyên nghiệp và lực lượng Công an cơ sở tổ chức hướng dẫn, tuyên truyền những kiến thức cơ bản trong công tác PCCC; hướng dẫn kỹ năng xử lý sự cố cháy nổ xảy ra ban đầu. Qua đó đã tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về ý thức, trách nhiệm của cơ quan quản lý, người đứng đầu cơ sở, chủ hộ gia đình, chủ hộ kinh doanh, người dân trong công tác PCCC và CNCH.

Nổi bật, từ cuối tháng 4/2025, mô hình Trung tâm Giáo dục cộng đồng về PCCC và CNCH của tỉnh đi vào hoạt động, duy trì tổ chức hoạt động định kỳ là địa chỉ tin cậy để người dân đến tham quan, tìm hiểu, học tập kiến thức, kỹ năng về PCCC và CNCH; tham gia trải nghiệm, thực hành xử lý các tình huống cháy, sự cố, tai nạn có thể xảy ra trong đời sống.

Thông qua hoạt động của các mô hình, nhận thức, trách nhiệm về PCCC của người dân được nâng lên, lực lượng PCCC tại chỗ được xây dựng, củng cố, duy trì hoạt động, góp phần quan trọng kiềm chế hoả hoạn, bảo vệ cuộc sống bình yên cho Nhân dân.

Người dân cùng lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH chữa cháy tại Nhà máy chè Thanh Niên, xã Minh Đài.

Kịp thời ngăn chặn, giảm thiểu thiệt hại

Việc xây dựng củng cố, duy trì hoạt động có hiệu quả các mô hình PCCC đã thúc đẩy Phong trào “Toàn dân tham gia PCCC” phát triển toàn diện, nhận được sự quan tâm, nhiệt tình, tích cực tham gia của Nhân dân. Thực tế cho thấy, từ các mô hình trong Phong trào “Toàn dân tham gia PCCC”, nhiều vụ việc cháy nổ có thể phát sinh cháy lớn đã được người dân ngăn chặn kịp thời.

Cụ thể, vào ngày 11/6/2025, quần chúng nhân dân đã sử dụng bình chữa cháy để dập tắt đám cháy đường dây dẫn điện tại Ngõ 14, đường Phạm Văn Đồng, phường Xuân Hòa, thành phố Phúc Yên (cũ). Trước đó ngày 03/3/2024, đơn vị tiếp nhận tin báo xảy ra cháy tại khu vực gầm cầu thang (chứa phế liệu là bìa cattong và vỏ bình gas mini cũ đã qua sử dụng) của dãy nhà ở (gọi là nhà tăng) chùa Linh Sơn, thôn Hoà Loan, xã Lũng Hoà, huyện Vĩnh Tường cũ. Ngay sau khi nhận tin, đơn vị đã huy động 1 xe chữa cháy và 1 xe xitec cùng 10 CBCS xuống hiện trường, tuy nhiên đám cháy đã được quần chúng nhân dân, Công an xã và các nhà tăng dập tắt. Hay sự cố cháy do chập thiết bị trên cột điện tại khu chợ Trầm Sào, phường Gia Cẩm, thành phố Việt Trì (cũ), có nguy cơ cháy lan sang các hộ lân cận đã được các hộ dân nhanh chóng báo cho lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp, đồng thời sử dụng bình chữa cháy tự trang bị tại nơi ở tích cực chữa cháy, đám cháy nhanh chóng được dập tắt hoàn toàn...

Đến nay, Phong trào “Toàn dân tham gia PCCC” phát triển rộng khắp, nhiều mô hình phong phú, trở thành “cánh tay nối dài” của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH ở cơ sở và trở thành một bộ phận quan trọng của Phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”. Đây là cơ sở quan trọng để cấp ủy, chính quyền các cấp mà nòng cốt là lực lượng công an tiếp tục đẩy mạnh thực hiện phong trào. Quan trọng hơn, thông qua Phong trào “Toàn dân tham gia PCCC”, công tác PCCC và CNCH trở thành nhiệm vụ của toàn dân, giải quyết được nhiều vấn đề liên quan đến điều kiện an toàn về PCCC, CNCH như: Tạo khoảng cách an toàn PCCC cho khu dân cư, người dân hiến đất làm đường, mở rộng đường cho xe chữa cháy, xe CNCH, đóng góp kinh phí mua sắm phương tiện chữa cháy...

Tiếp tục phát huy sức mạnh của toàn dân tham gia PCCC, thời gian tới, Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an tỉnh tiếp tục tuyên truyền, phổ biến kiến thức, kỹ năng PCCC và CNCH cho người dân. Rà soát, tham mưu xây dựng, duy trì tổ chức hoạt động hiệu quả các mô hình của Phong trào “Toàn dân tham gia PCCC” gắn với Phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”; trong đó, chú trọng nâng cao hiệu quả hoạt động của Trung tâm Giáo dục cộng đồng về PCCC và CNCH. Tiếp tục nhân rộng mô hình xây dựng cơ quan, đơn vị điển hình tiên tiến về PCCC, khu phố, khu dân cư an toàn PCCC gắn với mô hình xây dựng cơ quan, địa phương an toàn về an ninh trật tự. Cấp ủy, chính quyền địa phương cần quan tâm xây dựng, củng cố lực lượng dân phòng, PCCC ở cơ sở và lực lượng PCCC chuyên ngành làm nòng cốt cho Phong trào “Toàn dân tham gia PCCC”; thực hiện tốt phương châm “bốn tại chỗ”; tiến hành rà soát, thành lập các đội PCCC tại chỗ và thường xuyên phối hợp tổ chức huấn luyện, tập huấn, hội thao, hội thi về nghiệp vụ, chiến thuật PCCC cho lực lượng này...

Lệ Oanh