Cần lộ trình và nguồn lực rõ ràng để triển khai khám sức khỏe định kỳ từ năm 2026

Bắt đầu từ năm 2026, người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm một lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên. Tuy nhiên, nhiều đại biểu cho rằng để chính sách đi vào thực tế, cần quy định rõ ràng và có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, nhất là trong bối cảnh y tế cơ sở còn thiếu nhân lực, cơ sở vật chất và hạ tầng công nghệ thiếu đồng bộ.

Đây là một trong những nội dung đáng chú ý trong phiên thảo luận tại hội trường về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035 sáng nay 2/12.

Ưu tiên khám sức khỏe định kỳ cho người dân vùng sâu, vùng xa

Qua nghiên cứu dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân, Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Đặng Bích Ngọc đánh giá, việc mở rộng quyền lợi chăm sóc sức khỏe và giảm chi phí y tế cho người dân (Điều 1) là chủ trương rất quan trọng để triển khai thực hiện các nội dung mà Bộ Chính trị đã đặt ra tại Nghị quyết 72 về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân.

Đại biểu Đặng Bích Ngọc phát biểu thảo luận

Theo dự thảo, bắt đầu từ năm 2026 người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên. Tuy nhiên, dự thảo cần quy định thật rõ ràng và cụ thể về việc khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc miễn phí từ năm 2026, nhất là lộ trình và nhóm đối tượng ưu tiên. Người dân đang kỳ vọng được khám sức khỏe hàng năm, do đó cần có bước chuẩn bị kỹ lưỡng.

Đại biểu Đặng Bích Ngọc cũng đề nghị, dự thảo nên quy định theo hướng phấn đấu thực hiện và hoàn thành sổ sức khỏe điện tử từ năm 2026, không đặt yêu cầu cứng, đồng thời triển khai trước ở nơi đủ điều kiện. Bà kiến nghị nên đưa nhóm được ưu tiên đầu tiên khám sức khỏe định kỳ từ năm 2026 bao gồm: đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn; hộ nghèo, cận nghèo và nhóm yếu thế, nhằm bảo đảm công bằng, minh bạch trong tiếp cận dịch vụ y tế.

Cần cơ chế đặc thù thu hút bác sĩ tại vùng khó khăn

Góp ý về chế độ, chính sách về tiền lương và phụ cấp cho nhân viên y tế (Điều 3), ĐBQH Đặng Bích Ngọc đề nghị dự thảo nghiên cứu, bổ sung chính sách đột phá và đặc thù về tiền lương, phụ cấp để thu hút và giữ chân bác sĩ tại vùng cao, vùng sâu, vùng xa, nơi nhiều trạm y tế vẫn thiếu bác sĩ cơ hữu và nhân lực chuyên môn còn hạn chế.

Bà nhấn mạnh cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, đặc biệt phát triển đội ngũ tại chỗ là người dân tộc thiểu số, triển khai hình thức “cầm tay chỉ việc”, đồng thời luân phiên cán bộ tuyến trên hỗ trợ kỹ thuật và đẩy mạnh khám chữa bệnh từ xa. Theo đại biểu, chỉ với các giải pháp đồng bộ mới có thể nâng cao chất lượng y tế cơ sở và bảo đảm quyền chăm sóc sức khỏe cho người dân.

Đại biểu Đặng Bích Ngọc dẫn chứng, thực tế mạng lưới y tế cơ sở còn nhiều khó khăn: cơ sở vật chất thiếu và yếu, thiết bị lạc hậu, hạ tầng công nghệ thông tin không đáp ứng, đặc biệt tại vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số; nhân lực y tế thiếu, khó thực hiện hồ sơ sức khỏe điện tử cho toàn dân vào năm 2026. Do vậy, bà đề nghị giao Chính phủ tiếp tục ban hành cơ chế, định mức chi và ưu tiên đầu tư cho những địa bàn khó khăn; chú trọng đào tạo, bồi dưỡng và giữ chân đội ngũ y bác sĩ địa phương đã gắn bó lâu năm.

Ưu tiên bố trí nguồn lực nâng cao chất lượng dân số và thích ứng với già hóa dân số

Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh phát biểu thảo luận

Ngoài ra, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Nguyễn Văn Mạnh cũng cho rằng Nghị quyết 72 đã nêu rõ yêu cầu mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có ít nhất 1 bệnh viện đạt cấp chuyên sâu, có bệnh viện lão khoa hoặc bệnh viện đa khoa có chuyên khoa lão để đáp ứng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Tuy nhiên, nội dung này chưa được Bộ Y tế thể chế hóa trong Chương trình mục tiêu quốc gia chăm sóc sức khỏe nhân dân, dân số và phát triển 2026 - 2035.

Đại biểu đề nghị Chính phủ cân đối nguồn vốn để bố trí cho các tiểu dự án nâng cao chất lượng dân số và thích ứng với già hóa dân số, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi phù hợp với Quy hoạch mạng lưới y tế thời kỳ 2021 - 2030. Trong điều kiện kinh phí hạn chế thì lựa chọn triển khai thí điểm tại một số địa phương trước.

Bên cạnh đó, cần quan tâm đầu tư thỏa đáng các nội dung dân số và phát triển trong Chương trình để góp phần hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã được đặt ra đối với vấn đề dân số và phát triển tại Nghị quyết số 20, Kết luận số 149 và Nghị quyết số 72 của Bộ Chính trị.

Theo đại biểu Nguyễn Văn Mạnh, Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị khẳng định quan điểm: Có chính sách, cơ chế đột phá trong huy động và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực để nâng cao chất lượng công tác bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khoẻ nhân dân. Đẩy mạnh phát triển y tế tư nhân, khuyến khích phát triển các bệnh viện tư nhân có quy mô lớn.

Tuy nhiên, chương trình hiện chưa cụ thể hóa nội dung này mà vẫn tập trung sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước để thực hiện, vai trò của nguồn vốn khác còn rất ít. Vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung mục tiêu, giải pháp huy động nguồn lực xã hội hóa để đầu tư phát triển hệ thống y tế nói chung và cơ sở y tế lão khoa nói riêng, nhằm thực hiện đầy đủ tinh thần Nghị quyết 72 và bảo đảm đạt mục tiêu chương trình.

Bùi Hiển

Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh