Đền Quốc tế - Nơi lưu giữ nghi lễ độc đáo Lễ hội cướp kén

Nằm bên dòng sông Bứa hiền hòa, Đền Quốc tế thuộc xã Dị Nậu (cũ), nay là xã Thọ Văn từ lâu đã trở thành một điểm đến tâm linh nổi tiếng của người dân Phú Thọ. Không chỉ mang giá trị văn hóa – lịch sử đặc sắc, nơi đây còn gắn liền với lễ hội cướp kén – một nghi thức dân gian độc đáo, thể hiện ước vọng về mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, hạnh phúc của cư dân vùng trung du Bắc Bộ.

Tương truyền, Đền Quốc tế được xây dựng để thờ phụng các vị tướng thời Hùng Vương có công đánh giặc giữ nước. Trải qua hàng trăm năm, ngôi đền vẫn được người dân gìn giữ, tu sửa, trở thành biểu tượng thiêng liêng về tinh thần “uống nước nhớ nguồn”. Đặc biệt, nơi đây đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử cấp Quốc gia, càng khẳng định rõ giá trị to lớn về mặt lịch sử và tín ngưỡng của di tích.

Tương truyền, đền Quốc Tế được xây dựng từ năm 258 trước Công nguyên và là nơi rất quan trọng để tổ chức lễ hội rước thần cùng với tích trò “Bách nghệ trình làng” và trò chơi “Cướp kén” vào mùng 4 tháng Giêng.

Đền Quốc tế nhìn từ ngoài vào

Tích trò “Bách nghệ trình làng” là một vở kịch mang tính chất hài hước có từ thời Hùng Vương diễn tả nhiều nghề rất vất vả nhưng vui tươi như: Trò trâu cày, cấy lúa, thợ mộc, đi làm sơn, thầy đồ dạy chữ, khóa sinh đi thi... Sau tích trò, dân làng còn tổ chức “cướp kén”. Cây kén là cây tre bánh tẻ được người ta treo lên 18 cái nõ và 18 cái nường tượng trưng cho tín ngưỡng phồn thực của cư dân nông nghiệp.

Dân làng biểu diễn tích trò “Bách nghệ trình làng” tại Đền Quốc tế

Theo phong tục, vào ngày hội chính, trai tráng trong vùng tập trung tại sân đền để tham gia trò “cướp kén” – tượng trưng cho việc giành lấy lộc của trời đất. Người dân tin rằng, ai cướp được kén sẽ gặp nhiều may mắn, mùa màng bội thu, gia đình sung túc. Không khí lễ hội rộn ràng, tiếng trống, tiếng reo hò hòa quyện tạo nên một bức tranh lễ hội đậm đà bản sắc dân tộc.

Đền Quốc tế trầm mặc chứng kiến nhiều thăng trầm của thời gian

Không chỉ là dịp vui chơi, lễ hội còn là nơi gắn kết cộng đồng, để các thế hệ người dân Dị Nậu cùng nhau tưởng nhớ công đức tổ tiên, ôn lại truyền thống tốt đẹp của quê hương. Những giá trị văn hóa ấy đã được gìn giữ qua bao thế hệ, trở thành niềm tự hào của người dân nơi đây.

Từ lễ hội cướp kén, có thể thấy được sức sống mãnh liệt của văn hóa dân gian trong đời sống đương đại. Đồng chí Trần Công Chính - Chủ tịch UBND xã Thọ Văn cho biết: Hiện nay, chính quyền địa phương cùng người dân đang nỗ lực bảo tồn, phục dựng và quảng bá giá trị của lễ hội, đưa nơi đây trở thành điểm đến du lịch văn hóa hấp dẫn. Từ đó, mở ra cơ hội phát triển du lịch tâm linh kết hợp sinh thái, góp phần tạo sinh kế bền vững cho người dân.

Có thể nói rằng, Đền Quốc tế không chỉ là chốn linh thiêng, mà còn là minh chứng sống động cho truyền thống văn hóa, lịch sử và tinh thần đoàn kết của người dân Thọ Văn. Giữa nhịp sống hiện đại, ngôi đền vẫn ở đó như lời nhắc nhở con cháu muôn đời nhớ về cội nguồn, giữ gìn bản sắc quê hương.

Vĩnh Hà