Đổi mới đào tạo nghề gắn với doanh nghiệp

Liên kết giữa các cơ sở giáo dục nghề nghiệp (GDNN) và doanh nghiệp là xu thế tất yếu trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng nhu cầu thị trường lao động. Tại Phú Thọ, việc gắn kết này mang lại lợi ích thiết thực: Doanh nghiệp tiếp cận lao động chất lượng, nhà trường đào tạo sát thực tế, học sinh có việc làm ổn định. Tuy nhiên, trên thực tế, việc liên kết giữa cơ sở GDNN với các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh chủ yếu là đưa học sinh, sinh viên đi thực tế, thực tập tại các công ty, doanh nghiệp, chứ chưa có sự hỗ trợ đào tạo chuyên sâu đáp ứng quy luật cung - cầu.

Thầy và trò Trường Trung cấp nghề Hermann Gmeiner Việt Trì tham quan, tìm hiểu thực tế tại doanh nghiệp.

Mang lại nhiều lợi ích

Trường Trung cấp nghề Hermann Gmeiner Việt Trì là một trong số ít cơ sở GDNN trên địa bàn tỉnh ngay từ những ngày đầu thành lập đã xây dựng thành công mối quan hệ mật thiết với các doanh nghiệp tạo điều kiện cho học sinh đi thực tế, thực tập. Qua các đợt thực tập, hầu hết học sinh của trường được các doanh nghiệp giữ lại làm công nhân chính thức với mức thu nhập ổn định.

Hiện, nhà trường tập trung đào tạo các ngành nghề mà nhu cầu xã hội đang cần như điện, điện tử, điện lạnh, cơ khí chế tạo, hàn và công nghệ thông tin với gần 400 học sinh trung cấp, 80 học sinh sơ cấp và dạy nghề dưới 3 tháng; đào tạo nguồn nhân lực xuất khẩu lao động. Đội ngũ giáo viên đạt chuẩn, giàu kinh nghiệm, thường xuyên được bồi dưỡng chuyên môn, kỹ năng sư phạm, CNTT và tham gia thực tế tại doanh nghiệp để cập nhật công nghệ mới.

Nhà trường chủ động hợp tác với doanh nghiệp như Công ty CP công nghệ Windtech Việt Nam, Công ty TNHH GKM trong đào tạo các nghề Cơ khí chế tạo, Hàn. Học sinh được đào tạo thực tế tại công ty (12 - 14 tháng) với máy móc hiện đại, được tiếp cận chương trình đào tạo chất lượng cao: “Đào tạo tâm thế, năng lực Quản trị tinh gọn”, rèn kỹ năng nghề và kỷ luật lao động. Chương trình do các kỹ sư của công ty trực tiếp giảng dạy trên các máy móc hiện đại giúp học sinh tiếp cận công nghệ hiện đại, nâng cao tay nghề.

Quá trình đào tạo, doanh nghiệp hỗ trợ một phần kinh phí, cam kết tiếp nhận học sinh làm việc sau tốt nghiệp. Trường còn đa dạng hóa đào tạo, triển khai chứng chỉ quốc tế ICDL, Cisco ITE, đào tạo kỹ năng mềm như làm việc nhóm, thuyết trình, quản lý thời gian, và văn hóa doanh nghiệp. Các hoạt động trải nghiệm, thực tập, tham quan doanh nghiệp giúp học sinh xây dựng tâm thế nghề nghiệp vững vàng.

Đặc biệt, trường đẩy mạnh đào tạo tiếng Nhật, Hàn và kỹ năng làm việc quốc tế, hướng tới xuất khẩu lao động. “Ngày hội việc làm” và “Ngày hội tuyển sinh hướng nghiệp” được tổ chức thường xuyên, kết nối trực tiếp học sinh với doanh nghiệp qua phỏng vấn, tư vấn nghề nghiệp.

Thầy giáo Vũ Xuân Thuỳ - Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Đào tạo nghề gắn với doanh nghiệp không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là chìa khóa thành công trong nâng cao chất lượng đào tạo, đảm bảo đầu ra và khẳng định vai trò của các cơ sở GDNN trong hệ thống giáo dục quốc dân. Nhà trường sẽ tiếp tục mở rộng, đổi mới và chuyên sâu hơn trong mối quan hệ hợp tác với doanh nghiệp - vì lợi ích thiết thực cho người học, doanh nghiệp và toàn xã hội”.

Việc gắn công tác đào tạo nghề của nhà trường với nhu cầu của các doanh nghiệp mang lại nhiều lợi ích. Một mặt, chất lượng đào tạo của nhà trường được nâng cao do doanh nghiệp đã tạo điều kiện cho học sinh có môi trường thực hành tốt nhất. Nhờ đó, học sinh, sinh viên dần làm quen với môi trường sản xuất công nghiệp hiện đại, tính kỷ luật cao, kỹ năng tay nghề sát yêu cầu thực tiễn, đánh giá chính xác chất lượng của học sinh, sinh viên sau khi ra trường.

Mặt khác, thông qua việc phối hợp này, các doanh nghiệp sẽ được cung cấp đội ngũ lao động có tay nghề, đáp ứng được nhu cầu công việc, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Mở ra cơ hội việc làm

Theo báo cáo của Sở GD&ĐT, toàn tỉnh hiện có có 51 cơ sở GDNN, gồm 21 trường cao đẳng, 12 trường trung cấp, 18 trung tâm GDNN. Ngoài ra, có 29 trung tâm GDNN-GDTX có tổ chức đào tạo nghề. Quy mô đào tạo năm 2025 đạt 51.546 học sinh, sinh viên. Ngành nghề đào tạo chủ yếu là nhóm ngành kỹ thuật - công nghệ thông tin; y tế, chăm sóc sức khỏe; đào tạo lái xe.

Thực tế, việc liên kết giữa nhà trường với doanh nghiệp còn mờ nhạt, thiếu chặt chẽ trong cả quá trình đào tạo để có được nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp.

Chương trình - giáo trình chậm cập nhật, ít gắn thực tiễn doanh nghiệp; chưa có ngành nghề mới theo xu thế khoa học - công nghệ; ứng dụng CNTT trong thí nghiệm, thực hành ảo còn hạn chế. Cơ sở vật chất lạc hậu, trang thiết bị chưa đồng bộ, chưa theo kịp chuyển đổi số. Đội ngũ giáo viên thiếu ở các ngành mới, năng lực bồi dưỡng hạn chế.

Học sinh Trường Trung cấp nghề Hermann Gmeiner Việt Trì tìm hiểu thực tế tại Công ty CP công nghệ Windtech Việt Nam.

Sau sáp nhập, tỉnh có quy mô, mạng lưới hệ thống GDNN được phân bổ rộng khắp, bước đầu hình thành mạng lưới gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh mới. Việc hợp nhất 3 tỉnh tạo điều kiện để rà soát, cấu trúc toàn diện, nâng cao hiệu quả hoạt động. Với vị trí địa lý trung tâm, hạ tầng kết nối đồng bộ và sự phát triển kinh tế - xã hội thuận lợi mở ra cơ hội xây dựng các cụm trường, trung tâm đào tạo chất lượng cao, tăng cường liên kết vùng và hợp tác quốc tế.

Gắn kết GDNN với doanh nghiệp là động lực để Phú Thọ nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong tương lai. Với những lợi thế và tư duy đổi mới trong đào tạo nghề, GDNN Phú Thọ đang từng bước khẳng định vai trò trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, nhà trường và doanh nghiệp sẽ tiếp tục mở ra cơ hội tìm kiếm việc làm cho người học, doanh nghiệp có được nguồn nhân lực chất lượng cao, hướng tới tương lai phát triển bền vững.

Hồng Nhung