Quyết liệt ngăn chặn tội phạm đường phố

Với tính chất manh động, liều lĩnh, ảnh hưởng trực tiếp đến trật tự an toàn xã hội, tội phạm đường phố đã và đang là một trong những nỗi ám ảnh của người dân. Nếu không có biện pháp ngăn chặn kịp thời, loại hình tội phạm này sẽ làm xói mòn niềm tin của người dân vào cuộc sống an toàn và tình hình an ninh trật tự trên địa bàn.

Vụ việc xảy ra ngày 22/5 tại xã Bình Xuyên là một ví dụ tiêu biểu. Một nhóm đối tượng từ các tỉnh ngoài đã rủ nhau mang theo hung khí nguy hiểm vào địa bàn tỉnh Phú Thọ để truy đuổi và hành hung người dân, gây thương tích, cướp tài sản với tổng thiệt hại lên tới 50 triệu đồng. Chỉ sau vài ngày điều tra, lực lượng công an đã khởi tố 16 bị can. Số tiền tuy không lớn nhưng thiệt hại lớn hơn là tinh thần, nỗi hoang mang trong cộng đồng và cảm giác bất lực của những người chứng kiến.

Đó không phải là vụ việc duy nhất. Tại xã Tề Lỗ, ngày 23/1, chỉ một lời thách thức trên mạng xã hội cũng đủ khiến 20 thanh thiếu niên tụ tập, mang theo dao phóng lợn, tuýp sắt để giải quyết mâu thuẫn, khiến một người phải nhập viện. Ở xã Hội Thịnh, 2 nhóm học sinh lớp 9 và lớp 10 đã biến con đường làng thành “chiến trường” giữa đêm khuya, hậu quả làm 2 người bị thương nặng, trong đó một người phải phẫu thuật cấp cứu.

Lực lượng công an chủ động xây dựng phương án đấu tranh quyết liệt với các loại tội phạm nói chung, tội phạm đường phố nói riêng.

Chỉ trong nửa đầu năm 2025, Công an tỉnh đã phát hiện, xử lý 19 vụ với 233 đối tượng liên quan đến các nhóm thanh thiếu niên tụ tập, sử dụng hung khí nguy hiểm để xử lý mâu thuẫn trên đường phố. Con số không lớn về mặt thống kê nhưng lại quá lớn về mức độ ảnh hưởng xã hội, bởi phần lớn các đối tượng đều ở độ tuổi từ 14 - 18, chưa đủ trưởng thành về pháp lý nhưng lại thừa sự liều lĩnh, hung hãn để gây ra thương tích nặng nề, thậm chí cướp tài sản người khác.

Đáng lo ngại hơn, theo điều tra từ cơ quan Công an, đa số các đối tượng không có mâu thuẫn cá nhân sâu sắc, không tiền án, tiền sự, thậm chí nhiều em còn là học sinh ngoan trong mắt thầy cô, hàng xóm. Chỉ vì bị bạn bè lôi kéo, muốn thể hiện bản thân hay một phút tức giận không kiểm soát mà sẵn sàng mang theo hung khí đi đánh nhau như một trò chơi thể hiện “bản lĩnh”.

Các đối tượng hành động không cần có lý do, đơn giản chỉ vì “bênh bạn”, “cho vui”, “được rủ đi”... Sự phi lý trong động cơ gây án lại phản ánh một điều rất thật, đó là những khoảng trống trong giáo dục gia đình, nhà hnường và cộng đồng. Khi con trẻ lớn lên giữa mạng xã hội ngập tràn clip bạo lực, khi chiếc điện thoại trở thành “người trông trẻ” bất đắc dĩ, khi cha mẹ chỉ kịp quan tâm tới cơm áo mà lỡ mất tâm tư của con cái, thì hành vi lệch chuẩn không phải là bất ngờ, mà là hệ quả tất yếu.

Trước thực trạng đó, từ tháng 6/2023, Công an tỉnh đã triển khai Đề án “Phòng ngừa, đấu tranh với nhóm thanh, thiếu niên sử dụng vũ khí, hung khí nguy hiểm để thực hiện hành vi phạm tội”. Đây là nỗ lực có tính hệ thống, lâu dài, mang tính dự phòng và răn đe cao. Theo đề án, 3 tổ công tác chuyên biệt được thành lập, gồm các lực lượng hình sự, ma túy, cơ động, giao thông... tiến hành tuần tra khép kín tại các tuyến đường trọng điểm từ 20 giờ đến 2 giờ 30 sáng hôm sau. Hàng chục vụ mang theo dao, kiếm, tuýp sắt trái phép đã bị phát hiện, xử lý ngay trong đêm, trước khi kịp xảy ra hậu quả.

Bên cạnh đó, các đơn vị chức năng tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh và Ban Chỉ đạo Phòng chống tội phạm đề xuất nhiều giải pháp đồng bộ, từ vận động người dân tự giác giao nộp vũ khí, vật liệu nổ đến việc xét xử lưu động các vụ án điểm nhằm tăng cường tính răn đe, cảnh tỉnh chung.

Tuy nhiên, dù nỗ lực đến đâu, lực lượng Công an cũng không thể đơn độc trong cuộc chiến này. Trách nhiệm không nhỏ nằm ở các gia đình - nơi mà nhiều em từng là những đứa trẻ ngoan nhưng thiếu sự quan tâm, giao phó con cái cho điện thoại thông minh, game online và mạng xã hội. Nhà trường cũng cần làm nhiều hơn trong công tác giáo dục kỹ năng sống, phòng chống bạo lực học đường và phát hiện sớm các dấu hiệu lệch chuẩn về hành vi, đạo đức của học sinh.

Tội phạm đường phố là loại tội phạm đặc biệt nguy hiểm, bởi không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tài sản, mà còn phá vỡ cảm giác an toàn của cộng đồng. Một khi người dân không dám ra đường buổi tối, không yên tâm cho con đi học về muộn thì đó không đơn thuần là vấn đề an ninh mà là khủng hoảng niềm tin xã hội.

Càng đáng lo hơn khi loại tội phạm này đang có xu hướng “trẻ hóa”, “bạo lực hóa” và “vô cớ hóa” thì việc phòng ngừa và đấu tranh không thể chỉ dừng lại ở việc truy bắt, xử lý. Cần nhiều hơn những chương trình giáo dục nhân cách, sân chơi văn hóa, thể thao lành mạnh cũng như sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và chính quyền địa phương. Từ đó định hướng thanh thiếu niên phát triển toàn diện; có nhận thức, kỹ năng chủ động tránh xa tệ nạn xã hội, không bị bạn bè xấu dụ dỗ, lôi kéo tham gia hành vi vi phạm pháp luật dưới mọi hình thức.

Lê Minh