Hoàn thiện Luật Quy hoạch để tháo gỡ xung đột, chồng chéo, mở ra không gian phát triển mới

Sáng 7/11, tiếp tục Chương trình làm việc tại Kỳ họp thứ 10, các ĐBQH đã thảo luận tại tổ về dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi); Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn; Việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030.

ĐBQH Trương Quốc Huy, Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ phát biểu thảo luận.

Cho ý kiến vào dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi), ĐBQH Trương Quốc Huy, Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ nhấn mạnh, việc sửa đổi Luật Quy hoạch là hết sức cần thiết trong bối cảnh cả nước đang thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, sáp nhập tỉnh, thành và định hướng lại không gian phát triển vùng. Chỉ khi quy hoạch đi trước một bước, phát huy tiềm năng, lợi thế từng vùng thì mới tạo được động lực tăng trưởng kinh tế, hướng tới mục tiêu tăng trưởng hai con số.

Tuy nhiên, quá trình thực thi vừa qua đã bộc lộ nhiều bất cập, đặc biệt là sự chồng chéo, mâu thuẫn giữa các loại quy hoạch như quy hoạch tỉnh và quy hoạch vùng, quy hoạch xây dựng và sử dụng đất, và các loại quy hoạch khác. Vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 66.1/2025 quy định xử lý khó khăn, vướng mắc về việc lập mới, điều chỉnh và phê duyệt quy hoạch phân khu đối với khu vực hình thành đô thị khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. Song đây mới chỉ là giải pháp tạm thời vì nghị quyết của Chính phủ chỉ có thời hạn đến tháng 1/2027. Vì vậy, để giải quyết vấn đề này phải giải quyết từ chính hệ thống pháp luật để bảo đảm tính căn cơ, đồng bộ.

Đại biểu Trương Quốc Huy đề nghị, dự thảo Luật Quy hoạch sửa đổi cần xác định rõ định hướng theo các quy hoạch chung, quy hoạch cấp cao, bảo đảm tính khung và định hướng không gian tổng thể. Nếu quy hoạch tỉnh đi quá chi tiết đến từng khu vực, từng vị trí trên bản đồ thì khi triển khai sẽ phát sinh nhiều vướng mắc, buộc phải điều chỉnh tốn thời gian và nguồn lực. Ví như thiết kế một ngôi nhà, dù tính toán kỹ vẫn có thể phải chỉnh sửa; vì vậy, một địa phương lớn càng không nên “đóng cứng” mọi chi tiết trong quy hoạch.

Theo đại biểu, hiện nay, quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 và quy hoạch tỷ lệ 1/500 cơ bản trùng lặp, dẫn tới khi nhà đầu tư cần điều chỉnh nhỏ cũng đã không phù hợp, điều này sẽ cản trở thu hút đầu tư. Do đó, trong quy hoạch chung chỉ nên quy định các chỉ tiêu: đất ở, đất cây xanh, đất giao thông, các loại đất khác cùng hệ thống kết nối hạ tầng điện, nước, giao thông. Làm được như vậy sẽ tạo điều kiện linh hoạt cho nhà đầu tư, phù hợp thực tiễn.

Đại biểu Trương Quốc Huy cho rằng, quy hoạch chung, quy hoạch tổng thể nên theo các bộ chỉ tiêu, theo các hệ thống quy hoạch giao thông quốc gia, bảo đảm tính liên kết vùng và tránh ách tắc khi triển khai. Nếu quá chi tiết trong các quy hoạch lớn dẫn đến sẽ khó thực hiện trong thực tiễn sau này.

Dự thảo Luật lần này đã thể chế hóa mạnh mẽ việc phân cấp, phân quyền cho địa phương, tạo sự chủ động và rút ngắn thời gian triển khai. Tuy nhiên, đại biểu băn khoăn, việc giao cho cấp xã thẩm quyền phê duyệt quy hoạch phân khu 1/2000 là quá tải đối với nhiều địa phương, vì đội ngũ chuyên môn còn hạn chế, dễ phụ thuộc tư vấn và thiếu tầm nhìn không gian phát triển vùng. Do đó, cần có quy định rõ ràng hơn trong dự thảo, có thể được phân cấp nhưng phải có ý kiến thẩm định của Sở Xây dựng nhằm bảo đảm kết nối đồng bộ.

Đánh giá cao quy định cho phép một số dự án đầu tư công được triển khai thực hiện theo quy trình đặc biệt mà không phải điều chỉnh quy hoạch, đại biểu Trương Quốc Huy khẳng định, đây là giải pháp hết sức cần thiết, điều này sẽ tạo điều kiện để giải phóng nhanh các nguồn lực, triển khai nhanh các dự án thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương, nhất là trong bối cảnh sáp nhập địa giới, nhu cầu hình thành các trục kết nối vùng tăng cao. Song đại biểu cũng đề nghị, dự thảo Luật chỉ nên quy định những điều chung nhất về phần khung, mang tính nguyên tắc; còn quy định chi tiết nên giao Chính phủ hướng dẫn để kịp thời xử lý vướng mắc phát sinh trong thực tiễn. Như vậy, quy hoạch mới nhanh chóng đi vào cuộc sống, đáp ứng yêu cầu phát triển của các địa phương và của đất nước.

ĐBQH Trần Văn Tiến phát biểu thảo luận.

Cho ý kiến vào dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, ĐBQH Trần Văn Tiến (Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ) cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn là cần thiết, dù luật mới có hiệu lực từ 1/7/2025. Mục tiêu nhằm thể chế hóa quan điểm, đường lối của Đảng; hoàn thiện cơ sở pháp lý; bảo đảm sự đồng bộ với Luật Quy hoạch và yêu cầu thực hiện chính quyền đô thị hai cấp; đồng thời khắc phục các hạn chế, bất cập trong quá trình áp dụng.

Về hồ sơ trình Quốc hội, đại biểu đánh giá cơ bản đã đáp ứng yêu cầu theo quy định. Tuy nhiên, dự thảo vẫn giao nhiều nội dung cho Chính phủ quy định chi tiết nhưng chưa có dự thảo nghị định kèm theo, cần tiếp tục hoàn thiện.

Quang cảnh thảo luận tổ.

Về giải thích từ ngữ, đại biểu đề nghị, tại điểm a, khoản 1 sửa đổi, bổ sung khoản 1, Điều 2, bổ sung cụm từ “từng bước” trước yêu cầu “đồng bộ, hiện đại”; thay “cơ sở hạ tầng” bằng “hệ thống công trình hạ tầng”. Để bảo đảm khái niệm về đô thị có tính khả thi và thống nhất với các quy định như trong dự thảo Luật, cần được chỉnh sửa, bổ sung như sau: Đô thị là... có hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và hạ tầng số từng bước đồng bộ, hiện đại. Theo quy định tại khoản 11 thì quy hoạch chung được áp dụng cho 5 trường hợp: quy hoạch chung đô thị; quy hoạch chung đô thị mới; quy hoạch chung nông thôn; quy hoạch chung khu kinh tế và quy hoạch chung khu du lịch quốc gia. Tại khoản 4, Điều 3 được sửa đổi, bổ sung, quy định: quy hoạch chung được lập cho: thành phố; đô thị thuộc tỉnh, đô thị thuộc thành phố; đô thị mới; xã, khu chức năng là khu kinh tế; khu du lịch quốc gia và đặc khu theo quy định của Chính phủ. Để thống nhất với quy định tại khoản 11 Điều 2 và khoản 4 Điều 3 thì khoản 11 Điều 2 cần bổ sung cụm từ “và đặc khu theo quy định của Chính phủ”.

Ngoài ra, tại khoản 4 sửa đổi, bổ sung 1 số khoản Điều 5, đại biểu đề nghị bổ sung 1 khoản quy định: Trường hợp phạm vi quy hoạch chung đô thị bao trùm cả phạm vi quy mô của xã hoặc quy mô đặc khu thì quy hoạch chung xã hoặc quy hoạch chung đặc khu được xử lý như thế nào trong trường hợp này. Bên cạnh đó, đại biểu đề xuất bổ sung các khái niệm: dân số đô thị, dân số thành thị, dân số nông thôn và tỷ lệ đô thị hóa vào phần giải thích từ ngữ, nhằm bảo đảm chính xác trong lập quy hoạch và thống nhất cách hiểu trong quản lý.

Bùi Hiển

Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh