Khói quê

Ngọn khói đồng quê đã bao đời gắn bó với người nông dân cần cù một nắng hai sương... Những đồng lúa vàng, những ngọn khói ban chiều lan toả. Ngọn khói tưởng chừng dửng dưng trong mắt người phố thị nhưng đối với người nông dân nơi ruộng đồng là cả một niềm xao xuyến khôn nguôi...

Với tôi, ngọn khói không bao giờ mất đi mà còn bay tràn qua cả giấc mơ, ngập đầy cả khung trời tâm tưởng... Khói lam lan toả trên mái tranh nghèo, báo hiệu nồi cơm đang sôi trào trên bếp lửa, ngọn khói toả ban chiều báo hiệu giờ sum họp cả nhà sau một ngày lao động vất vả. Thử tưởng tượng không còn ngọn khói toả ra từ mỗi nếp nhà, chắc chắn lòng người sẽ lặng buồn biết mấy!

Tôi nhớ da diết những ngọn khói nghi ngút cuộn vào nhau khi người lớn đốt rơm rạ ngoài đồng. Lẫn trong màn khói đặc quánh là mùi thơm của những bắp ngô, những củ khoai lang nướng. Đối với trẻ con, những ngày cuối vụ đông là những ngày vui nhất. Mặc sức hò hét từ thửa ruộng này sang thửa ruộng khác.

Tôi nhớ quay quắt mùi khói bếp, khi mặt trời ngả bóng, những làn khói lan ra từ chái bếp. Tôi ngửi mùi rơm thơm, tôi nhớ cả khói lạnh của buổi chiều đông, hơi lạnh bám vào bước chân của mẹ. Khói chiều là cả một thế giới nhẹ nhàng nhất, êm ái nhất mà tôi có được. Thế giới ấy không kéo dài theo thời gian cùng tôi lớn lên. Nhưng nó còn nguyên vẹn trong nỗi nhớ của tôi.

Tôi lại nhớ đến nao lòng những buổi chiều tà khi đàn trâu bụng no tròn thong dong đi về, tiếng nghé ọ vang dài trên đường quê, cũng là lúc những làn khói bếp vương vất bay lên từ những mái rạ nghèo. Khói bếp không đặc quánh như khói đốt đồng mà nhẹ nhàng như làn sương thu lan toả. Từng sợi, từng sợi chờn vờn rồi bay lên hoà trong dáng chiều cháy đỏ. Mùi khói bếp cũng không nồng ngái mà chỉ phảng phất trong gió chiều, hoà quyện với mùi đất, mùi cây cỏ đồng quê. Hình ảnh ấy cùng cái dư vị cay cay mà ấm nồng của những làn khói rạ rơm cứ theo tôi đi suốt cuộc đời.

Chiều nay bất chợt tôi gặp khói trên đồng, gặp lại một nỗi niềm sâu lắng... Mùa gặt đến rồi. Mùa no ấm đến rồi! Khói bay nhè nhẹ, lâng lâng, thơm mùi nơi miền quê dân dã. Trong khói bay có mùi rơm chín, mùi cỏ mật, mùi của đất phù sa đọng lại trong chiều. Mùi khói của mùa gặt hái khó quên. Khói toả từ cánh đồng, bay qua luỹ tre làng, qua bờ kênh nước lững lờ trôi. Trong gió có mùi cá lóc nướng trui, mùi cỏ khô dậy lên giữa hoàng hôn yên ả...

Thật lạ, khi đời sống đã đầy đủ những tiện nghi hiện đại thì con người ta lại mong được một lần ngửi mùi khói bếp quê nhà. Thèm được trở về với mái bếp đong đầy rơm rạ, để mặt được lấm lem như những ngày thơ bé, để lặng nhìn làn khói lam chiều nhè nhẹ. Mai đây, con người có thể đi nơi cuối đất cùng trời, đi tới những miền đất lạ nhưng hẳn không thể nguôi ngoai nỗi nhớ về ngọn khói nơi “chôn nhau cắt rốn” của quê mình./.

Theo Phạm Nguyễn – Báo Cà Mau