Nguyên nhân và cách khắc phục hội chứng dải sợi ối ở thai nhi: Hiểm nguy cần nhận diện sớm để cứu trẻ ngay từ trong bụng mẹ

Hội chứng dải sợi ối được đánh giá là một trong những bất thường hiếm gặp và khó lường nhất trong thai kỳ. Khi các dải mô mỏng tách ra trong túi ối và vô tình quấn quanh cơ thể thai nhi, chúng có thể siết chặt, cản trở nuôi dưỡng, gây biến dạng chi, tổn thương mô, thậm chí đe dọa tính mạng. Mặc dù không phổ biến, nhưng khi đã xảy ra, hội chứng này có thể để lại hậu quả nặng nề nếu thai phụ không được theo dõi sát sao và xử trí đúng thời điểm. Chính vì vậy, việc hiểu đúng – nhận diện sớm – can thiệp kịp thời đóng vai trò quyết định để bảo vệ em bé ngay từ trong bụng mẹ.

Dải sợi ối hình thành như thế nào?

Trong suốt thai kỳ, em bé được bao bọc trong túi ối – một “hệ sinh thái tự nhiên” giúp bảo vệ, ổn định thân nhiệt, hỗ trợ vận động và phát triển. Tuy nhiên, khi lớp màng ối bên trong bị tổn thương hoặc bong tróc sẽ tạo thành những dải mô mỏng giống như sợi dây, trôi lơ lửng trong dịch ối và có thể bám, quấn vào tay, chân, mặt, đầu hoặc thậm chí là dây rốn của thai nhi.

Dải sợi ối có thể gây quấn thắt chi dẫn đến thiếu máu nuôi chi

Ở mức độ nhẹ, dải sợi ối có thể chỉ gây những vòng thắt lõm quanh ngón tay, ngón chân, ảnh hưởng mô mềm và để lại sẹo. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển đến mức trung bình hoặc nặng, tình trạng thiếu máu nuôi kéo dài có thể dẫn đến hàng loạt biến chứng nghiêm trọng như: Giảm hoặc tắc hoàn toàn dòng máu nuôi chi, dị dạng chi. Nặng nề hơn, dải sợi ối có thể quấn quanh vùng đầu hoặc mặt, gây biến dạng hộp sọ, ảnh hưởng đến lồng ngực, tim, thận. Thậm chí, khi dải ối siết chặt dây rốn, cắt nguồn máu tới thai nhi, dẫn đến thai suy cấp, thậm chí thai lưu trong tử cung.

BSCKI Hồ Khánh Dung – Phó Giám đốc Trung tâm Y học Bào thai PhenikaaMec nhận định: “Hội chứng dải sợi ối diễn biến thầm lặng. Siêu âm đôi khi không phát hiện rõ các dải màng, và chỉ đến khi chi thai nhi phù nề, thiếu máu nuôi, biến dạng mô mềm – bác sĩ mới nghi ngờ bất thường. Nếu không theo dõi chuyên sâu và đúng kỹ thuật, nguy cơ mất chi, dị tật các cơ quan hoàn toàn có thể xảy ra.”

Siêu âm định kỳ là cách để phát hiện sớm những bất thường trong thai kỳ

Khắc phục hội chứng dải sợi ối: Có thể can thiệp ngay từ trong thai kỳ

Theo BSCKI Hồ Khánh Dung, điều trị hội chứng dải sợi ối hiện nay phụ thuộc hoàn toàn vào mức độ tổn thương và nguy cơ đối với thai nhi. Các bác sĩ sẽ cá thể hóa từng trường hợp, từ theo dõi đơn thuần đến can thiệp bào thai và phẫu thuật phục hồi sau sinh.

1. Theo dõi sát – khi vòng siết nhẹ, không đe dọa tuần hoàn hay vận động

Ở những trường hợp chỉ xuất hiện dấu lõm trên da, chưa gây tắc nghẽn mạch máu hay nguy cơ hoại tử mô, thai phụ có thể được chỉ định theo dõi bằng siêu âm định kỳ kết hợp Doppler mạch. Mục tiêu là phát hiện sớm mọi thay đổi bất thường để kịp thời chuyển hướng điều trị nếu cần.

2. Nội soi buồng ối điều trị dải sợi ối bằng laser từ giai đoạn bào thai

Nội soi buồng ối bằng laser hiện được xem là phương pháp can thiệp tối ưu cho những thai phụ có thai nhi bị dải sợi ối siết chặt, đe dọa nguy cơ hoại tử mô, cụt chi hoặc tổn thương mặt và dây rốn. Toàn bộ thủ thuật được thực hiện dưới hướng dẫn của siêu âm liên tục, cho phép bác sĩ tiếp cận chính xác vị trí tổn thương, đưa ống nội soi vào buồng ối và sử dụng tia laser đốt cắt dải sợi – giải phóng phần cơ thể đang bị siết, tránh tổn thương tiến triển, tạo điều kiện cho thai nhi tiếp tục phát triển bình thường.

Đây là kỹ thuật can thiệp cao cấp, yêu cầu bác sĩ giàu kinh nghiệm , hệ thống thiết bị tối ưu và điều kiện vô khuẩn tuyệt đối để đảm bảo an toàn tối đa cho thai nhi.

TS. BS Nguyễn Thị Sim - Giám đốc Trung tâm Y học bào thai PhenikaaMec là người trực tiếp làm chủ kỹ thuật nội soi buồng ối bằng laser điều trị dải sợi ối được Bộ Y tế phê duyệt

3. Phẫu thuật sau sinh – phục hồi hình thể và chức năng cho trẻ

Tùy mức tổn thương, bé có thể phải kết hợp nhiều phương pháp trong giai đoạn sơ sinh và trẻ nhỏ, bao gồm: tái tạo chi, ghép mô mềm, phẫu thuật chỉnh hình sọ mặt, can thiệp phục hồi chức năng, ... Một số phẫu thuật lớn được trì hoãn đến sau 6 tháng tuổi nhằm giảm rủi ro gây mê và tối ưu khả năng phục hồi.

Trung tâm Y học Bào thai PhenikaaMec – Nơi can thiệp sớm cứu sống trẻ ngay từ trong bụng mẹ

Trung tâm Y học Bào thai Bệnh viện Đại học Phenikaa (PhenikaaMec) là đơn vị tiên phong quản lý thai kỳ nguy cơ cao theo tiêu chuẩn khép kín, kết hợp mô hình liên chuyên khoa hàng đầu cả nước. Trung tâm do TS. BS Nguyễn Thị Sim thành lập và dẫn dắt. TS. BS Nguyễn Thị Sim là nữ bác sĩ tiên phong đưa Y học bào thai từ Pháp về Việt Nam, đồng thời là người đầu tiên triển khai thành công ba kỹ thuật can thiệp bào thai phức tạp bao gồm: nội soi buồng ối bằng laser điều trị hội chứng dải sợi ối, nội soi buồng ối bằng laser xử trí hội chứng truyền máu song thai , và kỹ thuật truyền ối điều trị thiểu ối. Đây đều là những kỹ thuật đòi hỏi trình độ cao, hệ thống máy móc hiện đại được Bộ Y tế phê duyệt và cho phép triển khai rộng rãi trên toàn quốc.

TS. BS Nguyễn Thị Sim là một trong số ít các chuyên gia tại Việt Nam có năng lực thăm khám chẩn đoán hình thái, di truyền sản khoa và can thiệp bào thai

Năm 2024, Trung tâm Y học Bào thai PhenikaaMec tiếp tục được Bộ Y tế giao thực hiện thêm 8 kỹ thuật can thiệp bào thai khó, mở rộng cơ hội cứu sống cho những thai nhi bị thiếu máu, những trường hợp song thai có một thai chậm tăng trưởng chọn lọc, hay các thai nhi bị tràn dịch màng phổi, tràn dịch ổ bụng... Những kỹ thuật trước kia gần như bắt buộc phải thực hiện ở nước ngoài, nay đang được triển khai tại Bệnh viện Đại học Phenikaa.

TS. BS Nguyễn Thị Sim cùng với các bác sĩ được đào tạo trong và ngoài nước đảm nhiệm thăm khám, can thiệp bào thai

Trung tâm Y học bào thai PhenikaaMec triển khai mô hình khép kín từ thăm khám – sàng lọc sớm – can thiệp bào thai cho đến chăm sóc sau sinh, góp phần giảm thiểu tỷ lệ dị tật bẩm sinh, bảo vệ thai nhi từ trong bụng mẹ. Ngoài đội ngũ Y học bào thai được đào tạo bài bản trong và ngoài nước, Trung tâm còn kết hợp với bác sĩ Di truyền để chẩn đoán chính xác, bác sĩ Sản khoa, Tim mạch, Gây mê hồi sức,... cùng với hệ thống máy siêu âm công nghệ tiên tiến, thiết bị can thiệp bào thai hiện đại, thực hiện thành công nhiều ca can thiệp khó.

Trung tâm Y học bào thai PhenikaaMec – Nơi mẹ được bảo vệ suốt thai kỳ và trao đi cơ hội sống cho thai nhi có nguy cơ cao:

• Địa chỉ: Tầng 6 tòa B – Bệnh viện Đại học Phenikaa – Tổ 5 Hòe Thị, phường Xuân Phương, TP Hà Nội

• Hotline Trung tâm: 086 865 0303

• Website: https://phenikaamec.com/