Hoàn thiện Dự thảo Báo cáo 40 năm đổi mới theo hướng cụ thể, thiết thực

Góp ý vào Dự thảo các văn kiện Đại hội XIV của Đảng, đặc biệt là Dự thảo Báo cáo tổng kết một số vấn đề lý luận, thực tiễn qua 40 năm đổi mới, hầu hết các ý kiến đều đánh giá cao chất lượng, kết cấu và nội dung của báo cáo.

Các ý kiến cho rằng báo cáo có kết cấu hợp lý, bố cục logic, nội dung phong phú, tổng kết được những vấn đề lý luận và thực tiễn qua 40 năm đổi mới. Đã bao quát đầy đủ các khía cạnh từ bối cảnh, nhận thức lý luận, thành tựu, hạn chế đến định hướng tương lai. Nội dung thể hiện tinh thần đổi mới, nhấn mạnh vai trò lãnh đạo của Đảng và khát vọng phát triển đất nước hùng cường.

Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, một số nội dung mang tính khái quát cao, chưa đi sâu vào các chỉ tiêu định lượng, lộ trình chi tiết để đảm bảo tính khả thi và thuyết phục, cũng như khi đánh giá chưa đi sâu được nguyên nhân gốc rễ của hạn chế hoặc các giải pháp ứng phó với thách thức mới như an ninh phi truyền thống và chuyển đổi số.

Ảnh minh họa: Cảng Tân Thuận, TP Hồ Chí Minh. Ảnh: nhandan.vn

Về bối cảnh thế giới, khu vực, trong nước tác động đến Việt Nam,nhiều ý kiến đề nghị dự thảo đã nêu rõ các yếu tố toàn cầu hóa, cách mạng công nghiệp và khủng hoảng kinh tế trong nước là động lực cho đổi mới. Tuy nhiên, cần phân tích tác động cụ thể của các yếu tố này đến các lĩnh vực kinh tế, xã hội cho nên đánh giá còn mang tính khái quát chung; cũng như chưa làm nổi bật các thách thức mới, như: an ninh mạng, biến đổi khí hậu, hoặc cạnh tranh, yêu sách trên Biển Đông đang ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam. Một số ý kiến đề nghị, bổ sung nội dung về tác động của an ninh phi truyền thống (an ninh mạng, biến đổi khí hậu) và đề xuất chiến lược ứng phó cụ thể, như xây dựng hệ thống phòng thủ mạng quốc gia hoặc kế hoạch ứng phó mới với những diễn biến đa sắc thái trên Biển Đông.

Về sự phát triển nhận thức lý luận của Đảng, nhiều ý kiến đề nghị nhấn mạnh sự phát triển lý luận về chủ nghĩa xã hội, đổi mới tư duy từ cơ chế kế hoạch hóa sang kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, kết hợp phát triển kinh tế với văn hóa, xã hội... Cần có phân tích sâu về việc cập nhật lý luận, triết lý quản trị xã hội phát triển bền vững, phát triển kinh tế xanh hay quản trị hiện đại.

Về những thành tựu sau 40 năm đổi mới, các ý kiến nhất trí rằng cần bổ sung thêm vào Dự thảo báo cáo những số liệu cụ thể để minh chứng cho những thành tựu đạt được trong 40 năm qua trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội; quốc phòng an ninh; xây dựng chỉnh đốn Đảng; qua đó tăng cường tính thuyết phục về sự đúng đắn trong con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta.

Một số ý kiến đề nghị nêu rõ sự chênh lệch giữa các vùng, như GDP bình quân đầu người tại TP.HCM đạt 7.500 USD, trong khi vùng Tây Bắc chỉ khoảng 2.000 USD; đồng thời cần làm rõ hơn kết quả về tự chủ về sản xuất, chuỗi cung ứng, năng lượng, an ninh thương mại và hội nhập kinh tế quốc tế.

Bên cạnh đó, cần đánh giá sâu hơn nội dung tổng kết thực tiễn vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng trong xử lý, giải quyết những vấn đề nóng, phức tạp, mới phát sinh như biến đổi khí hậu, an ninh phi truyền thống, nhất là ứng phó với đại dịch Covid-19...

Về hạn chế, yếu kém và nguyên nhân, các ý kiến đề nghị cần đánh giá thẳng thắn, đánh giá bổ sung hạn chế về giáo dục và đào tạo, như: hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về giáo dục, đào tạo còn hạn chế. Chất lượng giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học mặc dù đã được nâng lên nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu về chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế tri thức. Công tác đào tạo chưa gắn kết chặt chẽ, thường xuyên với yêu cầu sử dụng lao động và nhu cầu xã hội. Công tác dự báo nhu cầu nhân lực, nhất là nhu cầu nhân lực cho các ngành nghề mới còn hạn chế. Nguyên nhân được chỉ ra chủ yếu là thiếu quyết liệt trong tổ chức thực hiện; tư duy quản lý hành chính hóa, thiếu linh hoạt; thiếu đồng bộ trong thể chế, chính sách phân cấp, phân quyền.

Về dự báo tình hình, quan điểm và định hướng giải pháp trong giai đoạn mới, nhiều ý kiến đề nghị bổ sung nội dung "Tác động của an ninh phi truyền thống (an ninh, mạng, biến đổi khí hậu) và đề xuất chiến lược ứng phó cụ thể, như xây dựng hệ thống phòng thủ mạng quốc gia hoặc kế hoạch ứng phó mới với những diễn biến đa sắc thái trên Biển Đông". "Già hóa dân số gia tăng áp lực lên phát triển kinh tế, tạo ra thách thức lớn cho y tế và an sinh xã hội phải đối mặt (ở mục cơ hội và thách thức đối với việc tiếp tục đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới" "chênh lệch kinh tế giữa các khu vực"... từ đó có giải pháp phù hợp. Có ý kiến đề nghị cần bổ sung các định hướng phát triển đất nước theo hướng “Tăng trưởng xanh, xã hội số, ứng phó biến đổi khí hậu và xây dựng năng lực tự chủ”.

P.V