Cá kho Làng Vũ Đại khẳng định vị thế đặc sản quốc gia trong mùa lễ Tết

Cá kho Làng Vũ Đại nhiều năm qua đã trở thành món ăn mang dấu ấn truyền thống đặc trưng của Hà Nam và là lựa chọn hàng đầu trong dịp biếu tặng cuối năm. Nhờ bí quyết kho cá công phu, quy trình giữ lửa liên tục hàng chục giờ và tiêu chuẩn nguyên liệu nghiêm ngặt, món ăn không chỉ giữ được hương vị cổ truyền mà còn đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường hiện đại.

Nguồn gốc hình thành món cá kho hơn trăm năm tuổi gắn liền với vùng quê Hà Nam

Cá kho Làng Vũ Đại có lịch sử lâu đời và được xem là món ăn thể hiện tinh hoa ẩm thực của vùng chiêm trũng nức tiếng. Từ xa xưa, người dân trong vùng đã biết tận dụng cá trắm đen to khỏe được nuôi ở nước sạch và giàu khoáng để kho trong những niêu đất thủ công. Mỗi niêu cá kho khi hoàn thành đều kết tinh sự tỉ mỉ của người kho, đồng thời là biểu tượng của sự no đủ trong những ngày quan trọng của gia đình.

Dù đời sống đã thay đổi qua nhiều thập kỷ, phương pháp kho cá truyền thống vẫn được gìn giữ gần như nguyên vẹn. Người dân không sử dụng chất tạo màu hay hương liệu công nghiệp mà chỉ kết hợp các gia vị bản địa như riềng, gừng, chanh, nước mắm cốt và đặc biệt là nước cua đồng khiến hương vị niêu cá trở nên đậm đà, thanh ngọt tự nhiên. Chính sự gìn giữ ấy giúp món ăn giữ được linh hồn xưa cũ mà nhiều người vẫn luôn tìm về mỗi khi nhớ đến vị quê nhà.

Ngày nay, thương hiệu cá kho Vũ Đại không chỉ xuất hiện trong mâm cơm gia đình mà còn được biết đến rộng rãi tại nhiều tỉnh thành. Nhu cầu đặt niêu tăng mạnh vào cuối năm, khiến các hộ sản xuất phải chuẩn bị từ nhiều tháng trước để đảm bảo đủ nguồn cá đạt chuẩn. Việc duy trì cách kho cá truyền thống trong nhịp sống hiện đại vừa là thách thức vừa là niềm tự hào của các nghệ nhân nơi đây.

Bí quyết kho cá công phu giúp tạo nên hương vị đặc trưng không thể tìm thấy ở nơi khác

Điểm khiến cá kho Làng Vũ Đại trở nên nổi tiếng chính là sự cầu kỳ trong từng công đoạn. Người thợ phải lựa cá trắm đen từ 5 kg trở lên, thịt dày và chắc, ít xương dăm để đảm bảo cá không bị nát trong quá trình kho kéo dài. Trước khi kho, cá được rửa sạch, cắt khoanh lớn và để ráo nước nhằm giúp gia vị thấm đều hơn.

Niêu dùng để kho phải là niêu đất Phú Lãng, loại niêu có độ dày vừa đủ và khả năng giữ nhiệt ổn định. Nắp niêu được buộc chặt bằng dây để đảm bảo hơi nước không thoát ra nhiều, giúp cá chín đều từ trong ra ngoài. Người dân dùng củi nhãn – loại củi cho ngọn lửa bền và ít khói – để giữ lửa liên tục suốt từ mười đến mười hai tiếng. Chỉ những người có kinh nghiệm lâu năm mới biết cách điều chỉnh độ lửa hợp lý, bởi chỉ cần mạnh lửa quá cá sẽ bị cháy, yếu lửa quá thì cá không khô và không dậy được mùi thơm.

Trong quá trình kho, người thợ không mở nắp quá nhiều mà chỉ canh nước và gia vị theo từng thời điểm để đảm bảo niêu cá đạt độ sền sệt chuẩn. Điều làm nên sự hấp dẫn của món ăn chính là vị mặn mà vừa phải, kết hợp độ béo nhẹ của cá, hương thơm của gia vị và màu nâu cánh gián óng đẹp tự nhiên. Khi thưởng thức, miếng cá chắc nhưng vẫn mềm, xương có thể nhai được mà không còn cảm giác cứng, tạo nên tổng thể hương vị tròn đầy hiếm có.

Sự chuyển mình của nghề kho cá truyền thống để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường

Trước đây cá kho chủ yếu được sản xuất theo quy mô hộ gia đình, số lượng ít và chỉ bán trong vùng. Tuy nhiên, sự phát triển của thương mại điện tử, du lịch và nhu cầu quà biếu đặc sản đã giúp thương hiệu cá kho Làng Vũ Đại bước vào giai đoạn mới. Nhiều cơ sở đã đầu tư quy trình chế biến vệ sinh hơn, khu vực kho được xây dựng tách biệt, dụng cụ được vệ sinh định kỳ để đáp ứng tiêu chí an toàn thực phẩm trong đó nổi bật với Cá kho Hoàng Thơ.

Ngoài ra, chất lượng từng niêu cá luôn được kiểm tra kỹ trước khi giao đến tay khách hàng. Nhiều cơ sở áp dụng hình thức đóng gói hút chân không, kèm theo hộp quà hoặc túi mang sang trọng để khách hàng có thể sử dụng làm quà biếu. Việc cải tiến mẫu mã nhưng vẫn giữ nguyên tinh thần truyền thống giúp sản phẩm hấp dẫn hơn với người tiêu dùng hiện đại, đặc biệt là giới văn phòng và người mua biếu đối tác. Thời điểm cuối năm, sản lượng cá kho tăng gấp ba đến bốn lần so với ngày thường. Cá kho Hoàng Thơ phải làm việc liên tục để kịp đơn đặt hàng nhưng vẫn đảm bảo chất lượng đồng đều.

Kết luận

Cá kho Làng Vũ Đại không chỉ là một món ăn mà còn là câu chuyện văn hóa của vùng quê Hà Nam được truyền lại qua nhiều thế hệ. Việc duy trì phương pháp kho truyền thống, kết hợp cùng những cải tiến phù hợp giúp món ăn vừa giữ được bản sắc vừa đáp ứng nhu cầu thị trường hiện đại. Đây chính là minh chứng cho sức sống bền bỉ của ẩm thực truyền thống Việt Nam.

Thông tin liên hệ:

Website: https://cakhohoangtho.vn/

Địa chỉ: Thôn 4, Xã Hòa Hậu, Lý Nhân, Hà Nam, nay thuộc Thôn 4 Hòa Hậu, Xã Nam Lý, Tỉnh Ninh Bình

Hotline: 0984.583.485

Email: cakhohoangtho@gmail.com